Sekizinci sınıf öğrencilerinin yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin algılarının bilim karikatürleri aracılığıyla incelenmesi

Abstract

Sekizinci sınıf öğrencilerinin enerji sorunları ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin algılarını bilim karikatürleri aracılığıyla ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada nitel araştırma yönteminden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları 2014-2015 eğitim-öğretim yılı ikinci yarıyılında Kayseri’de bir ortaokulda öğrenim görmekte olan, ölçüt örnekleme ile belirlenen ve sekizinci sınıf düzeyinde 12’si kız 8’i erkek toplam 20 öğrencidir. Çalışma 4 hafta sürmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak öğrenciler tarafından çizilen bilim karikatürleri ve araştırmacının öğrencilerle gerçekleştirdiği yarı yapılandırılmış görüşmelerden yararlanılmış, elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların enerjiyi tanımlayamadıkları, enerji dönüşümüne ilişkin yeterli açıklamalar yapamadıkları ve bazı öğrencilerin doğru olmayan bilgilere sahip oldukları görülmüştür. Katılımcılar tarafından enerji tasarrufuna ilişkin verilen sınırlı sayıda örneklerin ise günlük hayatta sık karşılaşılan durumlar olduğu sonucuna varılmıştır. Öte yandan katılımcıların yenilenemez enerji kaynaklarını hava kirliliğine sebep olan kaynaklar olarak değerlendirdiklerini ve yenilenebilir enerji kaynaklarını da çevreyi kirletmeyen temiz enerji kaynakları olarak algıladıkları belirlenmiştir. Ayrıca araştırma verileri, katılımcılar tarafından yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynaklarına ilişkin verilen örneklerin doğru olmakla beraber yetersiz olduğunu da göstermektedir. Bu durumun öğrencilerin enerji sorunları, yenilenebilir enerji kaynakları, yenilenemez enerji kaynakları ve enerji tasarrufu konularında farkındalık düzeylerini artıracak, kavramları somutlaştırıp günlük hayatla ilişkilendirerek kalıcı öğrenmeler gerçekleştirecek bir eğitimle giderilebileceği düşünülmektedir.

In this study, which aims to reveal the perceptions of eighth grade students about renewable energy sources by science cartoons, phenomenology is used. Participants are 20 students totally, who are studying in a secondary school in Kayseri in the second semester of the academic year of 2014-2015, determined by criterion sampling, and 12 female and 8 male at the eighth grade level. Process of the study lasted 4 weeks. Science cartoons drawn by the students and semi-structured interviews were used as data collection tools in the study. The data were analyzed by content analysis. As a result of the research it was seen that the participants could not define the energy and make sufficient explanations about the energy conversion and some students had incorrect information. In addition, the research data also show that the examples given by the participants on renewable energy sources and non-renewable energy sources are correct and inadequate. This situation can be achieved with trainings which will increase the level of awareness of the students about energy problems, renewable energy sources, non-renewable energy sources and energy saving. Also, it seems essential to make the concepts concrete and associate them with daily life and to realize permanent learning.