Dağlık, engebeli arazilerde insansız hava araçları ile fotogrametrik veri üretiminde doğruluk araştırması: Yusufeli Barajı örneği

Abstract

İnsanların ulaşmakta güçlük çektiği eğimli, engebeli arazilerde insansız hava araçlarının (İHA) yardımı ve fotogrametrik yöntemlerle araziyi modellemek, diğer yöntemlere göre maliyet ve zaman açısından daha avantajlıdır. Bu çalışmada dağlık, engebeli arazilerde fotogrametrik modellemenin doğruluğu ve yer kontrol noktalarının (YKN) dağılımının konum doğruluğuna etkisi incelenmiştir. Bu kapsamda Artvin-Yusufeli barajı inşaat sahası çalışma bölgesi olarak seçilmiştir. Bölgeye YKN tesis edilmiş ve konumları yersel ölçme yöntemleri ile tayin edilerek uçuş aşamasına geçilmiştir. İHA ile elde edilen bindirmeli görüntülerle Pix4d yazılımında, YKN’lerin konumları baz alınarak koordinatlı üç boyutlu modeller oluşturulmuştur. İlk etapta YKN’ler, yatayda ve düşeyde homojen olarak dağıtılmış, daha sonra farklı yükseltilerde farklı dağılım biçimleri uygulanarak YKN’lerin konum doğruluğuna etkisi incelenmiştir. Sonuç olarak, yatayda ve düşeyde homojen YKN dağılımı ile maksimum hata miktarının 5 cm’nin altında olduğu görülmüş, çalışma bölgesinin sınırlarını yatayda ve düşeyde üç boyutlu olarak çevreleyen, arazinin topografik yapısını yansıtan bir YKN dağılımının gerekliliği açıkça ortaya konmuştur.

Modeling the terrain with the help of photogrammetric methods and unmanned aerial vehicles (UAV) on sloping and uneven area where people have difficulty to enter is more advantageous than other methods in terms of cost and time consumed. In this study, the accuracy of photogrammetric modeling in mountainous and rough areas and the effect of the distribution of ground control points (YKN) on location accuracy were investigated. For this purpose, the Artvin-Yusufeli dam construction site has been selected as the study area. GCPs have been established in the region and their locations have been determined with local measurement methods and then the flight phase has been started. Coordinated three-dimensional models were created based on the location of the GCPs with overlap images obtained by UAV. It was done with the help of Pix4d software. In the first stage GCPs were distributed homogeneously in three dimensions, and then the effect of GCPs on position accuracy was examined by applying different distribution patterns at different elevations. As a result, with the use of homogeneous GCP distribution horizontally and vertically it has been discovered that the maximum error is less than 5 cm. It has been clearly demonstrated that GCP distribution should encompass the boundaries of the working area homogeneously in three dimensions horizontally and vertically representing the topography of the area.