Bulanık CODAS yöntemi ile kripto para yatırım alternatiflerinin değerlendirilmesi

Abstract

Geçmişten bugüne kadar insanlar, ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli ticari işlemler gerçekleştirmişlerdir. Üretilen fazla malların değiş tokuşu ile başlayan bu ticari işlemler, ilerleyen dönemlerde çeşitli değerli eşyalar ve çeşitli formlardaki paralar ile gerçekleşmiştir. Çeşitli formlarda kullanılan paralar zaman içinde günümüzdeki kullandığımız biçimdeki gibi kâğıt formuna gelmiş ve ticari işlemler bu şekilde devam etmiştir. Günümüzde ise teknolojinin gelişmesi ile ticaret, internet üzerinden yaygın bir şekilde devam etmektedir. Özellikle internetin gelişmesi ile kripto para olarak adlandırılan, fiziksel varlığı olmayan ve tamamen internet üzerinde kullanılan paralar popüler hale gelmiştir. Kripto paraların günümüzde ticari işlemlerin yapılması, çeşitli ödemelerin gerçekleştirilmesi, alışveriş gibi alanlarda kullanımı giderek artmaktadır. Çeşitli ticari işlemlerin yanı sıra, kripto paraların henüz gelişimini tamamlaması, kullanımının giderek artması ve gelecekte daha da değerli hale gelecek olması gibi nedenlerle yatırım amacıyla kripto para satın alanların sayısı giderek artmaktadır. Bu çalışmada, yatırım yapmak amacıyla belirlenen en uygun on kripto para alternatifi Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden bulanık CODAS (COmbinative Distance-based ASsessment) yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulanık CODAS yaklaşımında kullanılmak üzere coin ekibi/geliştiriciler, yıllık ortalama getiri, toplam piyasa değeri, roadmap, whitepaper, güvenlik, işlem hızı, destekleyen kurum ve kuruluşlar, en yüksek değerden değişim ve işlem gördüğü borsa sayısı kriterleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda yatırımcılar için en uygun kripto para alternatifi belirlenmiştir.

People from the past to the present, has carried out various commercial transactions to meet their needs. These commercial transactions, which started with the exchange of surplus goods, were realized in the following periods with various valuables and coins of various forms. The coins used in various forms became paper forms in the same way as we used today, and commercial transactions continued in this way. Nowadays, with the development of technology, commerce continues to be widespread over the internet. Especially with the development of the internet, the money, which is called crypto currency, does not have a physical presence, and is used completely on the internet, has become popular. Nowadays, commercial transactions, various payments and shopping with cryptocurrencies are increasing. In addition to various commercial transactions, the number of purchasers for the purpose of investment has been increasing since the crypto currency has completed its development and will become more valuable in the future. In this study, most suitable ten cryptocurrency alternatives identified as a means of investment have been assessed by using Fuzzy CODAS (COmbinative Distance-based ASsessment) method which is one of the MultiCriteria Decision-Making Methods (MCDM). In fuzzy CODAS method; cryptocurrency alternatives have been evaluated under the criteria of coin team / developers, annual average return, total market value, roadmap, whitepaper, security, transaction speed, supporting institutions and organizations, the highest value of the exchange and the number of exchanges traded. As a result of the study, the most suitable crypto currency alternative has been determined for the investors