Resimli çocuk kitaplarında resim-metin ilişkileri ve bazı sınıflandırmaların değerlendirilmesi: bir meta-sentez çalışması

Abstract

Geçmişten günümüze resimli çocuk kitapları ile ilgili yapılmış olan çalışmalarda resimli çocuk kitaplarının kritik düşünme becerilerini geliştiren, karmaşık olan kavramların anlaşılmasını sağlayan, kelime hazinesi üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülen araçlar olduğu belirtilmiştir. Literatürde kitaplarda yer alan illüstrasyonlar ve metnin karşılıklı etkileşimi ya da anlatılan bir hikâyenin görsel ve metin ile desteklenmesi şeklinde tanımları olan resimli çocuk kitaplarında önemli olan noktalardan birisi kitapta yer alan görsel ve metinlerin sahip olduğu ilişki türüdür. Yapılan araştırmalarda birçok araştırmacı birbirinden farklı resim-metin ilişkisinden bahsetmektedir. Kitaplarda yer alan resim-metin ilişkileri basit şekilde olabildiği gibi, yorum yapmaya müsait olan, zıtlıklar barındıran ögelere de sahip olabilmektedir. Bu araştırma, çocuk edebiyatı, resimli çocuk kitapları ve yararları, resimli çocuk kitaplarında resim-metin ilişkisi ve önemi, uluslararası literatürde çeşitli araştırmacılar tarafından oluşturulmuş resim-metin ilişkilerine dair sınıflandırmaların incelenmesi, hangi tür ilişkilerin düşük düzey becerilerin kazanımını sağlarken, hangi tür ilişkilerin daha üst düzey beceriler kazanmada etkili olduğu konuları üzerinde durmakta ve incelenen sınıflandırmalardan yola çıkarak yeni ortak bir sınıflandırma oluşturmayı amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden meta-sentez kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Oluşan yeni sınıflamada yer alan başlıklar “örtüşüm”, “iyileştirme”, “bütünlük”, “çelişki”, “görsellik” ve “yoruma dayalı” ilişkilerdir.

It has been stated in the studies about children's picture books from past to present that picture books are tools that develop critical thinking skills, enable understanding of complex concepts, and are thought to have positive effects on vocabulary. In the literature, one of the important points in children's picture books, which are definitions such as the interaction of illustrations and text in the books or the support of a story with visual and text, is the type of relationship that the visuals and texts in the book have. In the researches, many researchers talk about different image-text relationships. The image-text relationships in the books can be simple, as well as have elements that are suitable for interpretation and contain contrasts. This study, children literature, picture books and their benefits, image-text relationship and its importance in children’s picture books, the examination of the classifications of image-text relationships created by various researchers in the international literature, which types of relationships provide the acquisition of low-level skills, which types of relationships are It focuses on the subjects that it is effective in gaining level skills and aims to create a new common classification based on the classifications examined. Metasynthesis, one of the qualitative research methods, was used in the research. Content analysis was used in the data analysis process.