Özel tasarrufun belirleyicileri: Seçilmiş mena ülkeleri üzerine bir çalışma

Abstract

Ekonomik büyüme için hayati önem taşıyan yatırımlar, genellikle yurt içi ve yurt dışı tasarruflar ile finanse edilir. Ancak yurt dışı tasarruflar, ülkenin parasını aşırı değerlendirerek cari açığa sebep olması ve ekonomik kırılganlığı artırması gibi ekonomi üzerinde birtakım olumsuz etkilere sahiptir. Bu sebeple yurt içi tasarruflar, yatırımların en güvenilir finansman kaynağını oluşturmaktadır. Özel tasarruflar, yurt içi tasarrufların önemli bir bölümünü oluşturur. Dolayısıyla özel tasarruflar ve ekonomik büyümedeki hayati rolü, özel tasarruf davranışını doğru anlamayı gerektirir. Bu tezin amacı, seçilmiş MENA ülkelerinde özel tasarrufların belirleyicilerini analiz etmektir. Bu amaçla Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Fas ve Türkiye olmak üzere seçilmiş altı MENA ülkesine ait 1997-2016 yıllık verilerine Panel ARDL (PMG-Havuzlanmış Ortalama Grup) yöntemi uygulanmıştır. Sonuçlara göre kişi başı gelirdeki büyümenin özel tasarruflar üzerindeki etkisi pozitifken reel faiz oranı, yabancı tasarruflar ve işsizliğin etkisi negatiftir.

Investment, which is critical for economic growth, is usually financed by domestic and foreign savings. However, by appreciating a country’s currency, which causes current account deficit and increasing economic vulnerability, foreign savings have some negative effects on economy. Because of this reason domestic savings constitute the most reliable source of finance for investments. Private savings contains a significant part of the domestic savings. Accordingly, private savings and its critical role in economic growth require a proper understanding of the private saving behavior. The purpose of this thesis is to analyze the determinants of private savings in the selected Middle East and North Africa (MENA) region. To this end, Panel ARDL (PMG-Pooled Mean Group) method has been applied to the annual data (1997-2016) for the selected six MENA countries, namely Algeria, Egypt, Israel, Jordan, Morocco and Turkey. According to the results, the impact of GDP per capita growth on private savings is positive; the impact of real interest rates, foreign savings and unemployment rate is negative.