Cari açık sürdürülebilirliğinin kesirli frekanslı esnek fourier formlu panel eşbütünleşme testi ile analizi

Abstract

Cari açık sürdürülebilirliği, uluslararası alanda en çok tartışılan konulardan biridir. Ülkeler açısından en önemli politika hedefleri, iç ve dış dengenin birlikte sağlanmasıdır. Bu noktada, büyüme, istihdam ve fiyat istikrarı gibi konular iç dengenin sağlanması açısından önemli olmakla beraber yeterli değildir. Dış dengenin önemli göstergelerinden biri olan cari açığın sürdürülmesi, ekonomik performans göstergesi olarak kabul edilmektedir. Ülkeler açısından yüksek cari açığın varlığı, ekonominin dış şoklara karşı daha kırılgan hale gelmesine neden olmaktadır. Benzer şekilde ülkeler açısından cari açığın sürdürülemez olması, krizleri tetikleyen sinyaller olarak kabul edilmektedir. Bu açıdan cari hesap sürdürülebilirliği ekonomik istikrarın önemli öncüsü kabul edilmektedir. Konunun öneminden hareketle, 1965-2019 dönemi yıllık ihracat ve ithalat verileri, 14 Latin Amerika ülkesi için incelenmiştir. Çalışmanın, konuyu yeni bir yöntemle incelemesi bakımından, literatüre önemli katkı sağlaması beklenmektedir. Çalışmada eşbütünleşme analizine geçmeden önce değişkenlere birim kök incelemesi yapılmıştır. Yapılan birim kök incelemesi sonucunda, değişenlerin fark itibariyle durağan olduğu saptanmıştır. Daha sonra eşbütünleşme ilişkisi analizi yapılmıştır. Yapılan eşbütünleşme analizi sonucunda, eşbütünleşme ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Uzun dönemli ilişki tespitinden sonra, katsayı tahminleri yapılmıştır. Buna göre, Bolivya, Kosta Rika, Ekvator, Meksika, Paraguay ve Peru‟da cari açık güçlü formda sürdürülebilirken; Arjantin, Brezilya, Kolombiya, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nikaragua ve Panama‟da ise cari açığın zayıf formda sürdürülebilir olduğu ortaya konulmuştur.

Current account deficit sustainability is one of the most discussed issues. The most important policy goal for countries is achieving internal and external balance together. Issues such as growth, employment and price stability are important but not sufficient for maintaining internal balance. Maintaining the current account deficit is accepted as indicator of economic performance. High current account deficit for countries causes the economy to become more vulnerable. Similarly, the unsustainability of the current account deficit is accepted as a signal triggering the crises. Current account sustainability is accepted as important precursor of economic stability. In the study, which is expected to make significant contribution to the literature in terms of examining the subject with a new method, annual export and import data for the period 1965-2019 are examined for 14 Latin American countries. Unit root analysis is performed on the variables before proceeding to the cointegration analysis. The variables are determined to be stationary in terms of difference. The existence of a cointegration relationship is determined after the analyses. After determining long-term relationship, coefficient estimates are made. Accordingly, while current account deficit can be sustained in strong form in Bolivia, Costa Rica, Ecuador, Mexico, Paraguay, Peru, it is weakly sustainable in Argentina, Brazil, Colombia, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Panama.