Otizm spektrum bozukluğu tanılı öğrencilerin eğitim mekânlarında görsel algı üzerinden iç mekân tasarım ölçütlerinin belirlenmesi

Abstract

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklar, yaşam boyu süren farklılığa sahiptir. Erken tanı, doğru/sürekli eğitim ve özellikle mekânın eğitime dâhil edilmesiyle, bu çocukların yeterlilikleri çerçevesinde topluma fayda üretmeleri sağlanabilir. Bu çalışmada; günümüzde OSB’li öğrencilerin özel eğitimlerini verimli alabilmeleri için ihtiyaç duydukları iç mekân tasarımlarının olmaması, problem olarak belirlenmiştir. Amaç, OSB’li öğrencilerin özel eğitimleri için en uygun iç mekân tasarımını yapmak ve ölçütlerini ortaya koymaktır. Çalışmada ilk olarak, Otizm Spektrum Bozukluğu, mekân algısı, görsel algı/unsurları konularının alanyazın araştırması yapılmıştır. İkinci olarak çocukların mekân algısında görsel algının önemi vurgulanmış ve görsel algı unsurları olan “biçim”, “doku”, “malzeme”, “ışık”, “renk” üzerinden sorular sınıflandırılarak hazırlanmış, biri rehber öğretmeni diğeri özel eğitim öğretmeni ile görüşülmüş ve OSB’li öğrencilerin mekân algısı üzerine bilgiler soru-cevap niteliğinde toplanmıştır. Üçüncü olarak, OSB tanılı öğrenciler ve/veya ebeveynleriyle başka araştırmacıların yaptıkları anket çalışmalarının sonuç verilerinden faydalanılmıştır. Anket çalışmalarından yapılan çıkarımların görsel algı unsurlarıyla ilişkisi irdelenmiş ve iç mekân tasarımlarındaki somut karşılıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Toplanan tüm veriler, görsel algı unsurları üzerinden beş alt başlık altında incelenmiştir. Erken tanı ile doğru ve sürekli eğitimin öneminden dolayı üç-on iki yaş arası OSB’li öğrenciler, çalışma kapsamına alınmıştır. Elde edilen bulguların değerlendirilmesi sonucunda belirlenen tasarım ölçütleri tablo üzerinden açıklanmıştır. Yapılan bu çalışma, benzer alanlarda yapılacak çalışmalara alt yapı bilgilerini sunmakta ve alana katkı sağlaması hedeflenmektedir.

Children with Autism Spectrum Disorder (ASD) have lifelong differentness. With early diagnosis, accurate / continuing education and, especially with the inclusion of space in education, these children can be provided to produce benefits for society within the frame of their competencies. In this study; at present, the lack of interior designs that students with ASD need, to have their special education efficiently has been identified as a problem. The aim is to design the most appropriate interior space and to present criteria of it for students with ASD. First in this study, literature research was conducted on the subjects of Autism Spectrum Disorder, perception of space, and visual perception. Secondly, the importance of visual perception in children's perception of space was emphasized and questions were prepared by classifying the visual perception elements that appear as five elements: "form", "texture", "material", "light" and "color". Two people were interviewed, one of whom was a counselor teacher and the other was a special education teacher, and information was collected in form of questions and answers on the perception of space of students with ASD. Thirdly, the result data of questionnaire studies conducted by other researchers made with students diagnosed with ASD and/or their parents were utilized. The relation of the inferences made from the questionnaire studies with visual perception elements was examined and tangible equivalents in interior design were tried to be determined. All collected data were analyzed under five sub-headings over visual perception elements. Due to the importance of accurate and continuing education with early diagnosis, students with ASD between the ages of three and twelve were included in the study. Determined design criteria as a result of the evaluation of obtained findings are explained in the table. This study provides background information for future studies in similar areas, and it is aimed that this study will contribute to this field.