Kariyerist eğilimlerin izlenim yönetimi taktikleri ile ilişkilerinde karanlık kişilik özelliklerinin düzenleyici rolü

Abstract

Bu çalışmada çalışanların kariyerist eğilimleri ile izlenim yönetimi taktikleri arasındaki ilişkilerin ortaya konulması ve muhtemel ilişkilerde karanlık kişilik özelliklerinin düzenleyici etkilerinin olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda özel sektör çalışanlarının dâhil edildiği nicel bir araştırma kurgulanmıştır. Araştırmanın örneklemi 236 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların kariyerist eğilimleri ölçmek üzere Feldman ve Weitz (1991) tarafından geliştirilmiş Kariyerizm ölçeği; izlenim yönetimi taktiklerini ölçmek üzere Bolino ve Turnley (1999) tarafından geliştirilmiş İzlenim Yönetimi ölçeği; karanlık kişilik özellikleri belirlemek üzere Jonason ve Webster (2010) tarafından geliştirilen Karanlık Üçlü ölçeği kullanılmıştır. Bulgular kariyerist eğilimlerin bütün izlenim yönetimi taktikleri ve karanlık kişilik özellikleri ile pozitif ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer yandan karanlık kişilik özellikleri ile bütün izlenim yönetimi taktikleri arasında da pozitif ilişkilere rastlanmıştır. Kariyerist eğilimler ile izlenim yönetimi taktikleri arasındaki pozitif ilişkilerde Makyavelizmin hiçbir surette düzenleyici etkisinin olmadığı görülmüştür. Buna karşın kariyerist eğilimler ile izlenim yönetimi taktiklerinden kendini acındırmaya çalışma, kendi önemini fark ettirmeye çalışma ve kendini örnek personel gibi göstermeye çalışma arasındaki ilişkilerde karanlık kişilik özelliklerinden psikopati ve narsizimin düzenleyici etkileri gözlenmiştir. Özellikle psikopati ve narsisizmin düzenleyici etkileri göz önüne alındığında, kişiliğin yalnızca sosyal yaşamda değil örgütsel ortamda da kritik bir rolünün olduğu görülmüştür. Çalışmanın yönetim, örgütsel psikoloji ve örgütsel davranış alanlarına katkı sağlaması beklenmektedir.

In current study, it is aimed to reveal the associations between the careerist tendencies of the employees and the impression management tactics and to determine whether the dark personality traits have moderator effects on those possible associations. In this context, a quantitative research was designed in which employees from private sector were included. The sample of the study consists of 236 participants. The Careerism scale developed by Feldman and Weitz (1991) was used to measure the careerist tendencies of the participants. Impression Management scale developed by Bolino and Turnley (1999) was used to measure impression management tactics. The Dark Triad scale developed by Jonason and Webster (2010) was used to determine dark personality traits. The findings reveal that careerist tendencies are positively related to all impression management tactics and dark personality traits. On the other hand, positive associations were found between dark personality traits and all impression management tactics. Machiavellianism was found to have no moderator effect on the positive relations between careerist tendencies and impression management tactics. On the other hand, the moderator effects of psychopathy and narcissism were observed in the relations between careerist tendencies and impression management tactics such as trying to make oneself feel sorry, trying to make one realize his/her own importance, and trying to present himself/herself as an exemplary staff. Considering the moderator effects of psychopathy and narcissism, it has been concluded that personality has a critical role not only in social life but also in the organizational context. The study is expected to contribute to management, organizational psychology and organizational behavior fields.