XIX. yüzyılın ikinci yarısında Kıbrıs’ta diplomat arkeologların eski eser araştırmaları

Abstract

Çalışmada kadim bir geçmişe sahip olan Kıbrıs’ta XIX. yüzyılın ikinci yarısında görev yapan Amerikalı ve Avrupalı diplomatların eski eser araştırmaları irdelendi. 1850’ler ve 1870’ler arasında Kıbrıs arkeolojisinde etkin olan diplomat arkeologlar, kimi zaman dostça kimi zaman da kıyasıya bir rekabet ruhu içerisinde hareket ederek topladıkları koleksiyonları Avrupa müzelerine naklederek buraları zenginleştirdiler. Bu durum karşısında Osmanlı makamları, ülkedeki eski eserlerin yağmalanmasını önlemek amacıyla 1869’da ve 1874’te Eski Eser Nizamnamelerini yürürlüğe koydu. Bu kapsamda adadaki kazılar sonucunda elde edilen eserlerden bir kısmını İstanbul’a Müze-i Hümâyun’a nakletti. 1878’de Kıbrıs’ın yönetiminin İngiltere’ye geçmesinden sonra ise adadaki bütün eski eserlerin tasarrufu İngiliz Hükümetine geçmiş oldu.

This study investigates the inquiries into antiquities from American and European diplomat archaeologists working in ancient historical areas of Cyprus during the second half of the 19th century. Between the 1850s and 1870s, the diplomat archaeologists who were active in Cyprus archaeology transferred the collections they’d gathered to European museums and enriched them, sometimes acting friendly and other times acting in a spirit of cutthroat competition. The Ottoman authorities enacted the Law of Antiquities in 1869 and 1874 under this circumstance in order to prevent antiquities in the country from being looted. In this scope, they transferred a portion of the works that had been obtained from the excavation on the island of Cyprus to the Müze-i Hümâyun [Imperial Museum] in Istanbul. After this, England took over the governance of Cyprus in 1878, with all the antiquities on the island falling into the possession of the English Government.