“Ruam Kâbil-i tedavi midir? Ruama karşı aşı ve serum istihzar ve tatbiki mümkün müdür?” başlıklı ayrı basımın değerlendirilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Ruama dair Türkiye’de (Osmanlı Dönemi) ilk bilgilere Askerî Baytar Mektebinin kurucusu Veteriner Hekim Godlewsky’nin mektuplarında rastlanmakta olup, hastalığın ilk olarak 1912 yılında İstanbul’da teşhis edildiği bildirilmiştir. Ruam ile ilgili bilimsel araştırmalara Askerî Veteriner Hekim ve Bakteriyolog Osman Nuri Eralp (1877-1940), Veteriner Hekim Ahmet Bey (1890-1928) ve Veteriner Hekim Hüdâi Bey’in (1898-1928) öncülük ettiği görülmektedir. Bu çalışmada Askerî Veteriner Hekim ve Bakteriyolog Osman Nuri Eralp, Veteriner Hekim Ahmet Bey ve Veteriner Hekim Hüdâi Bey tarafından yürütülen çalışmalar ve sonuçlarının derlendiği, Arap harfleriyle yayımlanmış “Ruam kâbil-i tedavi midir? Ruama karşı aşı ve serum istihzar ve tatbiki mümkün müdür?” başlıklı ayrı basımın transliterasyonu ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan transliterasyon ve içerik değerlendirmesine dayanarak; ayrı basımın içeriğinin, Türkiye’de ruam hastalığı ile ilgili çalışmalar açısından orjin teşkil etmesi ve dönemin bilimsel çalışma prensiplerini yansıtması açısından genel de bilim tarihi araştırmaları özel de ise veteriner hekimliği tarihi açısından önemli olduğu ileri sürülebilir.

Early information about glanders in Turkey (in Ottoman Period) can be found in the letters of the veterinarian physician Godlewsky, the founder of the Military Veterinary School, and the disease was reported to be first diagnosed in 1912 in İstanbul. Military veterinary physician and bacteriologist Osman Nuri Eralp (1877-1940), veterinary physicians Ahmet Bey (1890-1928), and veterinarian physician Hüdâi Bey (1898-1928) pioneered scientific research on glanders. This study aims to transliterate and evaluate the offprint titled “Ruam kâbil-i tedavi midir? Ruama karşı aşı ve serum istihzar ve tatbiki mümkün müdür?” (Is glanders disease treatable? Is it possible to supply and apply vaccines and serum for glanders?) which was printed in Arabic letters and compiled the studies and findings of the studies Osman Nuri Eralp, Ahmet Bey and Hüdâi Bey. It is believed that this study, based on the transliteration and content evaluation, is important for studies on research history in general, and for veterinary medicine in specific, as this offprint establishes a starting point for studies on glanders in Turkey and reflects scientific research principles in the given period.