Box-Behnken Yöntemi ile Soma Kömür Atıklarından (-0,5 mm) Temiz Kömür Eldesi için Deney Tasarımı ve Regresyon Analizi

Abstract

Burada ELİ (Manisa-Soma) şlam havuzundan alınan ince boyutlu (-0,5 mm) atık kömürlerin en ekonomik zenginleştirme prosesi ile çevreye zarar vermeden tekrar ülke ekonomisine kazandırılması hedeflenmiştir. Zenginleştirme işleminde, kömüre eşlik eden kil minerallerinin hidrosiklonla uzaklaştırılması amaçlanmış, böylece temiz kömürün kül içeriğinin azaltılmasına çalışılmıştır. Hidrosiklonda gerçekleştirilen zenginleştirme testlerinde, deney parametreleri MINITAB 17 programında Box-Behnken deney tasarım yöntemi ile belirlenmiş ve sonuçlar Box-Behnken regresyon yöntemiyle analiz edilerek optimum parametreler tespit edilmiştir. Isıl değeri 1754 kcal/kg ve kül içeriği %54,87 olan atıktan, hidrosiklonda gerçekleştirilen ayırma işlemi sonrasında %55,75 kömür kazanma verimiyle 2573 kcal/kg ısıl değere sahip %42,60 kül içerikli kömür kazanılmıştır. Elde edilen temiz kömürün toplam kükürt içeriği %0,59 olup, yanıcı kükürt oranı %0,05’dir.

Here, in order to the recontributing to the national economy with the most suitable enrichment process without harming to the environment of the fine-sized (-0.5 mm) coal taken from ELİ Manisa/ Soma coal sludge pond has been aimed. In enrichment process, the being removed by hydrocyclone of clay minerals accompanied by coal has been aimed. Enrichment experiment parameters have been determined by Box-Behnken experimental design method and the results have been interpreted by MINITAB 17 program and optimum parameters have been determined after the results were analyzed by Box-Behnken regression method. After the seperating process from the wastes containing 54.87% ash and 1754 kcal/kg heat value by 55.75% yield of coal gain, the coal having 42.60% ash and 2573 kcal/kg heat value have been obtained. The total and combustible sulfur content of the obtained clean coal are 0.59% and 0.05%, respectively.