Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesinde milliyetçiliğin işlevi

Abstract

İşlevsel boyutta büyük bir öneme sahip olan Türk milliyetçiliği, millî birlik ve beraberlik duygusu ile ülkenin bağımsızlığını güçlendirmiş ve modern devletin oluşumunda rol oynamıştır. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Türk toplumu, yeni bir kimlik arayışına girmiş ve milliyetçilik bu hususta belirleyici olmuştur. Farklı etnik, dinî ve kültürel gruplar Türk milleti olarak adlandırılmış ve aidiyet esas alınmıştır. Türk milletinin tarihi, dili ve kültürü gibi temel dinamikleri referans alınıp toplumun ortak amaç doğrultusunda topyekûn hareketi söz konusu olmuştur. Çağın ihtiyaçlarına uygun refleks gösterilmiş, modern, çağdaş ve laik saikler üzerine, ihtivası millet olan Türkiye Cumhuriyeti inşa edilmiştir. Benimsenen modern çizgi, siyasal ve kültürel alanda birtakım değişikliklere yol açmışsa da modernleşme, milliyetçilik ve batılılaşma kavramları birbiriyle bütünleşmiştir. Türk medeniyetini, geri kalmışlıktan kurtarmak amacıyla, Türk adet, örf, vb. ihlali söz konusu olmaksızın Batı’nın referansıyla birlikte, Türk kimliğinin modernliği ve çağdaşlığı vurgulanmıştır. Modernleşme kavramı ve millet bilincinin idrakıyla toplumun ortak paydayla hareket edebilmesi kolaylaşmış ve sağlıklı toplum görüntüsü mümkün hâle gelmiştir. Milliyetçilikle modernleşme arasındaki organik bağ, Batı endeksli; kültürel, endüstriyel, bilimsel bir gelişmeyi ifade etmiş, kurulan millî devletin varlığı ve vizyonu Batı ve modernizmiyle eşleşmiştir. Modernizmin, millî devlet yapısıyla ilişkilendirilmesi, milliyetçiliğin Türk toplumundaki önemini arttıran bir etken olmuştur. Milliyetçiliğin Türk toplumunda görmüş olduğu kabulün, ileri medeniyetler içerisinde yer alabilmesine dolayısıyla meşruî bir kazanıma yol açmıştır.

Turkish nationalism is crucial for fostering national unity, strengthening the country's independence, and shaping a modern state. Following the establishment of the Republic, nationalism played a pivotal role in the search for a new Turkish identity. Various ethnic, religious, and cultural groups were unified under the notion of the Turkish nation, emphasizing a shared sense of belonging. The history, language, and culture of the Turkish people became essential foundations, driving a collective movement towards a common goal. The Republic of Türkiye was founded on modern, secular principles, prioritizing the nation. This approach brought about political and cultural changes, combining modernization, nationalism, and Westernization. The aim was to highlight a modern Turkish identity, incorporating Western influences while honoring Turkish customs, and advancing Turkish civilization. As society embraced modernization and heightened national consciousness, collective progress was achieved, improving the social image. The intertwining of nationalism and modernization led to cultural, industrial, and scientific advancements in line with the West, affirming the nation-state's existence and vision in the realm of modernism. The association of modernism with the nation-state structure has been a factor that increased the importance of nationalism in Turkish society. The acceptance of nationalism in Turkish society has led to a legitimate gain in its ability to be included among advanced civilizations.