İletişim fiillerinin tiyatro eserlerindeki durumu: Keşanlı Ali destanı örneği

Abstract

Birçok oyun yazmasına rağmen Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı ile tanınır. Bu eserle ülkemizde epik tiyatronun öncüsü olan yazar, ilk yerli, müzikli oyun örneğini vermiştir. Bu tiyatro metnin taşıdığı özellikler ve genel olarak tiyatro metinleri, gerçek hayatta insanların nasıl iletişim kurduğunu yansıtması ve çok çeşitli iletişim fiilerini içermesi bakımından bu çalışmanın bu metinler üzerinde yapılması uygun görülmüştür. Bu çalışmada Haldun Taner'in yazdığı Keşanlı Ali Destanı tiyatro metnindeki iletişim fiilieri Ärnazarov'a (1982) göre tasnif edilmiştir. Ärnazarov (1982) Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde iletişim fiillerini 1. Söyleme Sürecinin İçeriğini Anlatan Fiiller (duygu katkısı olmayan fiiller, olumlu duygu katkısı olan fiiller ve olumsuz duygu katkısı olan fiiller), 2. Söyleme Sürecinin Tarzını Anlatan Fiiller (söyleme sürecinin tarzını genel anlamda anlatan fiiller, yüksek tonlu konuşmayı niteleyen fiiller, alçak sesli konuşmayı niteleyen fiiller, söyleme sürecinin hoşluğunu, güzelliğini anlatan fiiller, çok ve anlaşılmaz konuşmayı niteleyen fiiller) olmak üzere iki ana başlıkta ele almıştır . Bu çalışmada Ärnazarov'un (1982) tasnifine ek olarak ısrar fiilleri de eklenmiştir.

Although he wrote many plays, Taner is best known for his play "Keşanlı Ali Destanı". With this work, the author, who is the pioneer of epic theater in our country, presented the first domestic musical play. Considering this play's refkection of how people communicate in real life and its inclusion of a variety of communication verbs, it was deemed appropriate to conduct this study on these texts. In this study, the communication verbs in the play "Keşanlı Ali Destanı" by Haldun Taner have been classified according to Ärnazarov. Ärnazarov classified communication verbs in Oğuz Group Turkish Dialects into two main categories: 1. Verbs Describing the Content of the Speaking Process (verbs without emotional contribution, verbs with positive emotional contribution, and verbs with negative emotional contribution) 2. Verbs Describing the Style of the Speaking Process (verbs describing the style of the speaking process in general, verbs describing high-pitched speech, verbs describing low-pitched speech, verbs describing the beauty of the speaking process, verbs describing much and incomprehensible speech). In addition to Ärnazarov's classification, insistence verbs have been added to this study.