Evcil ve yabani kanatlı hayvanlarda görülen cerrahi hastalıkların retrospektif değerlendirmesi: 436 olgu (2017-2023)

Abstract

lki.lşi.

Bu retrospektif çalışma, Siirt Üniversitesi Hayvan Sağlığı Uygulama ve Araştırma Hastanesi Cerrahi Kliniğine getirilen evcil ve yabani kanatlı türlerinde teşhis edilen cerrahi hastalıkların değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çalışmada 196 muhabbet kuşu (Melopsittacus undulatus), 62 güvercin (Columbalivia domestica), 50 tavuk (Gallus gallus domesticus) ve diğer türler dahil olmak üzere 436 yabani ve evcil kanatlı hastanın verileri incelendi. Vakaların yıllara, türlere, teşhis edilen hastalıklara, hastalık etiyolojilerine, hastalık lokalizasyonlarına ve tedavi seçeneklerine göre dağılımı kategorize edildi. Muayene edilen kanatlı hayvanlarda en sık rastlanan cerrahi hastalık yumuşak doku travması (%42,20) olurken, bu hastalığı sırasıyla yaralar (%23,16), kırıklar (%22,70), doğuştan deformiteler (%6,65) ve göz hastalıkları (%5,27) izledi. Kırık etiyolojileri arasında bilinmeyen nedenler ve çeşitli travmaların yer aldığı görüldü. Muayenesi yapılan kanatlı hayvanlarda karşılaşılan hastalıklar medikal, operatif ve konservatif olarak tedavi edildi. Çalışmadan elde edilen verilerin kanatlı hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların prevalansını ve çeşitliliğini vurgulamakta ve farklı kanatlı türleri için özel tedavi yaklaşımlarının önemini ortaya koymaktadır. Araştırmanın, farklı kanatlı türlerinde karşılaşılabilecek cerrahi hastalıklarla ilgili çalışmalara katkı sunacağı düşünülmektedir.

This retrospective study aims to evaluate the surgical diseases diagnosed in domestic and wild avian species presented to the Surgical Clinic of the Siirt University Animal Health Application and Research Hospital. In the study, data from 436 wild and domestic avian patients, including 196 budgerigars (Melopsittacus undulatus), 62 pigeons (Columbalivia domestica), 50 chickens (Gallus gallus domesticus), and other species, were analyzed. The distribution of cases was categorized by year, species, diagnosed diseases, disease etiologies, disease localizations, and treatment options. In examined avian patients, the most commonly encountered surgical condition was soft tissue trauma (42.20%), followed by wounds (23.16%), fractures (22.70%), congenital deformities (6.65%), and ocular diseases (5.27%). Among the etiologies of fractures, unknown causes and various traumas were identified. The diseases encountered in examined avian patients were treated using medical, surgical, and conservative methods. The data obtained from the study highlight the prevalence and diversity of surgical diseases in avian species and underscore the importance of specific treatment approaches for different avian species. The research is expected to contribute to studies related to surgical diseases that may be encountered in different avian species.