Üniversite öğrencilerinde instagram bağımlılığının sıkılma algısı ile ilişkisinde öz-kontrolün aracılık rolü

Abstract

Sosyal medya uygulamalarının gelişmesi ve yaygınlaşması ile, özellikle çocuk ve gençlerin ihtiyaç ve isteklerini karşıladıkları yeni platformlar olmaya başlamıştır. Bu araştırmada üniversitede eğitim görmekte olan gençler tarafından kullanılan Instagram uygulamasına ilişkin bağımlılığın sıkılma algısı ile ilişkisi öz-kontrolün aracılık etkisi ile incelenmek istenmiştir. Nicel araştırma yöntemi, ilişkisel desen ile gerçekleştirilen araştırmada, veri toplama araçları olarak kişisel bilgi soru formu, Kısa Öz-Kontrol Ölçeği, Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ölçeği ve Instagram Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Veri toplama aracı Google Forms üzerinden hazırlanmış, çevrimiçi platformlar üzerinden ve yüz yüze, Ankara’da yaşamakta olan üniversite öğrencilerine iletilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemi ile ulaşılan 461 öğrencinin %83,3’ü kadınlardan oluşmaktadır ve öğrencilerin yaş ortalaması 21,28±2,51’dir. Gençler ortalama beş buçuk senedir Instagramı kullanmakta, günde ağırlıklı olarak (%55,5) 2-4 saati Instagram’da geçirmektedir. Araştırmaya katılan gençlerin Instagram üyelik süresi ve sıkılma algısı arttıkça Instagram bağımlılığı artmakta; özkontrol arttıkça sıkılma algısı ve Instagram bağımlılığı azalmaktadır. Kurulan modele göre, Instagram bağımlılığındaki değişim kısmi aracılık ile açıklanabilmektedir. Sıkılma algısı arttığında öz-kontrolün etkisi Instagram bağımlılığını azaltmaktadır. Problemli Instagram kullanımının gençler üzerinde biyolojik, psikolojik, sosyal, ekonomik ve akademik yönlerden olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu noktada çocuk ve gençlerde bağımlılıklara karşı koruyucu bir faktör olan öz-kontrolün geliştirilmesi ve artırılması için psikososyal uygulamaların gerçekleştirilmesi önerilebilir.

With the development and spread of social media, they have begun to become new platforms where especially children and young people meet their needs and desires. In this study, it was aimed to examine the relationship between addiction to the Instagram used by young people studying at the university and the perception of boredom, with the mediating effect of self-control. In the research conducted with quantitative research method and relational design, personal information questionnaire, Brief Self-Control Scale, Leisure Boredom Perception Scale and Instagram Addiction Scale were used as data collection tools. The data collection tool was prepared via Google Forms and delivered to university students via online platforms and face to face. 83.3% of the 461 students reached by convenience sampling method are women and the average age of the students is 21.28±2.51. Young people have been using Instagram for an average of five and a half years, and they spend mainly 2-4 hours a day (55.5%) on Instagram. As the duration of Instagram membership and the perception of boredom of the young people participating in the research increase, Instagram addiction increases; As self-control increases, the perception of boredom and Instagram addiction decreases. According to the established model, the change in Instagram addiction can be explained by partial mediation. When the perception of boredom increases, the effect of self-control reduces Instagram addiction. Problematic Instagram use has negative effects on young people in biological, psychological, social, economic and academic aspects. At this point, it may be recommended to carry out psychosocial practices to develop and increase self-control, which is a protective factor against addictions in children and young people.