Ortadoğu’da Milliyetçilik: Hafız Esad Dönemi Suriye Örneği

Abstract

Milliyetçilik Fransız Devrimi ile ortaya çıkmış ve 20. yüzyılda dünyanın her tarafında etkili olmuş bir siyaset biçimidir. Etkili olduğu topraklarda farklı görünümlere sahip olan milliyetçilik, her toplumda aynı biçimde bir gelişim göstermemiştir. İç içe geçtiği olgular olan ulus, ulus-devlet ve milliyetçilik aşamaları, zaman zaman biri diğerinden önce gelecek şekilde olmuştur. Üçüncü Dünya ülkelerinde milliyetçilik ise sömürgecilik ve Batı’da eğitim görmüş aydınlar aracılığıyla etkili olmuştur. Osmanlı’nın yıkılışı sonrasında Ortadoğu’da da etkili olmaya başlayan milliyetçilik akımı, Araplar arasında sömürgecilikten kurtulma sürecinde etkili olmuştur. Sömürgeci güçlerce yapay sınırlarla birbirinden ayrılan Arap devletleri, milliyetçilik bayrağı etrafında yeniden bir araya gelmeye çalışmışlar ve tek bir devlet çatısı altında yaşama amacıyla Büyük Arap Devleti’ni kurmaya çalışmışlardır. Hafız Esad’da bu hedefe ulaşmaya çalışan Arap liderlerden birisi olarak Arap siyaset sahnesinde uzunca bir süre yer almış, ancak istediği başarıya ulaşamamıştır.

Nationalism as a political movement appeared during French Revolution and by the twentieth century, it had marked the political structure in worldwide scale. Nationalism, with different manifestations in different territories, followed different development style. Although the concepts of nation, nation-state and the steps of nationalism are interwoven, in some certain periods one of them may get priority. And nationalism in the third world countries has some more characteristics since in these countries nationalism is mainly conveyed by the process of colonization and by the Western educated intellectuals. Nationalism in the Middle East became too active after the decline of Ottoman Empire because this trend was too functional in anti-colonial struggle. The Arabic states which are isolated through artificial delimitations by colonialists, have tried to come together and unite all the Arabic tribes and states through nationalist discourses in to one Great Arabic State. And Hafiz Esad as one of the Arabic leaders with that ideal took a very long part in Arabic political world but could not reach this Megalo Idea.