İktidar İlişkileri Açısından Bilim ve Sosyoloji

Abstract

Bu çalışmada, iktidar olgusuyla genelde bilim, özelde de sosyoloji arasındaki ilişkiyi çözümlemeye çalıştım. Modern bilim aracılığıyla üretilen bilimsel bilginin, iktidar elde etmede ve iktidarın meşruiyetini sağlamada etkin rol oynadığı ileri sürülmektedir. Bu durumun riski ve zorlayıcılığı, bugün özellikle sosyal bilim alanlarında kendini göstermektedir. Sosyoloji ise bunu en çok yaşayan disiplinlerden biridir. Çünkü sosyoloji, diğer sosyal bilimlerden farklı olarak yeni toplumsal dünyalar yaratma gücüne sahip olduğu için böyle bir riskle sürekli karşı karşıya bulunmaktadır. Bu genel yaklaşımlardan hareketle çalışmanın sonucunda önemli gördüğüm iki tespite ulaştım. Birincisi sosyolojinin kendisine nüfuz eden toplumsal bağlamın değerlerini, çözümlemeye çalıştığı sorunlara ilişkin tanımlamalarında ve kavramsallaştırmalarında kullanıyor olmasıdır. İkincisi ise sosyologların içinde yaşadıkları toplumun bir üyesi olarak o toplumun norm ve değerleri doğrultusunda, sınırları çok kesin olmasa da bir referans çerçevesine sahip olmalarıdır.

In this paper, I try to analyse the relation between power and science in general and power and sociology in particular. Power and science that has been main thesis of sociology, are two facts of importance through passing the historical process of social relations, because scientific knowledge, which is produced by means of modern science, becomes a crucial factor in seizing power and providing legitimacy of it. However, the risky situation with it takes part in all social sciences and especially in sociology, because sociology apart from other branches, has always a capacity to create newly social worlds and so always faces the risk. Following the general approaches I reached two basic conclusions: Firstly, sociology uses the values of social context, that penetrates it, in defining and conceptualising the problems which it tries to analyse. Secondly, sociologists as a member of their own society, along with the norms and values of the society that constitutes a reference frame for him/her albeit not in clear limits.