Eski ve Yeni Mantığın Kavşağında Ali Sedat

Abstract

Ali Sedat, eski ve yeni mantığın kesiştiği bir noktada yaşamış ve her iki mantık anlayışına da eserlerinde yer vermiş bir mantıkçıdır. O, batıdan gelen bilimsel düşünce ile doğudaki geleneksel düşünceyi bir arada sentezlemeye çalışmıştır. Eski mantık adına Aristo mantığının Gazâlî tarafından kabul edilen formel yönünü, yeni mantık adına ise modern bilimsel anlayışın dayandığı metodolojiyi öne çıkarmıştır. Gazâlî’nin kabul ettiği formel mantığın içeriğini ehl-i sünnet inancının Eş’arî anlayışı ile doldurmuş, modern bilimin dayandığı metodolojiyi de İslâm düşüncesindeki metodoloji ile sentezlemeye çalışmıştır. Biz bu makalemizde, Ali Sedat’ın klâsik mantıkla modern mantığı bir arada değerlendirerek bunları İslâm düşüncesi ile sentezleme denemesini değerlendirmeye çalıştık.

Ali Sedat is a logician who lived at the junction of old and new logic and mentioned both of them in his studies. He tried to melt both the scientific thought from the west and the conventional form from the east. He put forward the method depending on modern scientific perceptiveness for the new logic, and for the old logic, he put forward the formel part of Aristo’s logic accepted by Ghazali. He explained the content of the formel logic accepted by Ghazali with the Eş’arî’s belief and he tried to melt modern methodology in Islamic thought. We, in our article, tried to evaluate the logic of Ali Sedad that he melt the modern logic and classical logic in Islamic culture.