Serçeme Çayı (Erzurum) Havzasında Ortam İnsan İlişkileri

Abstract

Serçeme çayı havzası Doğu Anadolu Bölgesi’nin Kuzeydoğu Anadolu Bölümünde Erzurum-Aşkale-Tortum yerleşim merkezleri üçgeni arasında bulunmaktadır. Diğer bir değişle, Kuzeydoğu Anadolu’nun büyük boyutlu çöküntülerinden biri olan Erzurum havzasının kuzeybatı bölümünde yer alır (Şekil-1). Yaklaşık eni 33 km olan havzanın uzunluğu 45 km kadardır. Havza kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda bir uzanışa sahip olup ortalama olarak 1500 km2 lik bir alandır. Mesozoyik’ten (II. Zaman) zamanımıza kadar etkili olan jeolojik devirlerin özelliğini yansıtan formasyonların bulunduğu sahada, genel olarak doğusu volkanik, batısı sedimentlerden oluşmaktadır. Topografyanın arızalı olması nedeniyle tarım toprakları sınırlıdır. Bazı düzlük alanlar ile vadi tabanlarında tarım yapılabilmektedir. Aynı nedenlerle, yerleşim merkezleri seyrek bir biçimde dağılmıştır. Havzada ana geçim kaynağı, hayvancılıktır. Hemen her yerleşim merkezinin yaylası vardır. Yaylacılık son derece gelişmiştir. Erzurum-İspir karayolu serçeme çayı boyunca havzadan geçmektedir. Hemen her yerleşim biriminin, bu ana yolla bağlantısı vardır.

The basin of Serçeme Stream is located in the triangle of Erzurum-Aşkale-Tortum in the Northeast Anatolian division of East Anatolian Region. In other words, it is on the Northeast Anatolia (Figüre-1). Its width is about 33 km. and lenght 45 km. This basin is on the axis of northeast-southwest and has got 1500 km. square. In this area some formations that reflect the properties of active geologic ages from II. Mesozoic age to today. While the formations are volcanic in the east, they are mainly sediment in the west. Baceuse of the deviences in topography, the soil proper for agriculture is much limited. Some flat areas and valleys are appropciate for agriculture. For the same reasons, the residual areas distributed. The main subsidence is stock breeding in this basin and nomad’s summer camping geunds are very common. Erzurum-İspir headway proceeds through Serçeme stream in this basin and naerly ali settings have connection with that road.