Taşrada Harf İnkılabının Uygulanışı (Afyonkarahisar Örneği)

Abstract

Türk Milleti Harf inkılabı ile yüzyıllardan beri kullandığı Arap Alfabesine veda ederek Latin Alfabesini kabul etti. Mustafa Kemal Pasa Latin Alfabesinin yerleşebilmesi için geçiş süresini çok kısa tuttu. Öyle ki okullar 1928-1929 eğitim-öğretim yılının basında, basın 1 Aralık 1928’tarihinde, devlet daireleri 1 Ocak 1929’da Latin Harflerini kullanmak mecburiyetindeydiler. Halk 1 Haziran 1929 tarihinden itibaren Arap harfleri ile dilekçe veremeyecekti. Bu makale alfabe devriminin taşrada uygulanışını Afyonkarahisar örneğinde değerlendirmektedir. Bu konudaki çalışmaların daha yasa çıkmadan başlatıldığı görülüyor. Milletvekilleri, Milli Eğitim Müdürlükleri, valilikler yoğun bir kampanya başlatmışlardır. Yasa çıkmadan evvel öğretmenlerin tamamı yeni harfleri öğrendi. Memurlara ve halka yönelik kurslar da başladı. Millet Mektepleri başlangıçta yoğun bir ilgi gördüğü halde ikinci yıldan itibaren bu mekteplere olan ilgi azaldı. Öyle ki, Afyonkarahisar’da birinci yılda 11.945 olan kursiyer sayısı 1933-1934 döneminde 2577’ye düşmüştür. Diğer bir ifadeyle yaklaşık % 78,5 luk bir düşüş söz konusudur. Buna rağmen Harf inkılabı sayesinde Türkiye’de okuma- yazma oranı ciddi bir yükselme göstermiştir.

Turkish Nation with the Alphabet Revolution approved of Latin alphabet instead of Arabic alphabet which has been used for hundres years. Mustafa Kemal Pasha held short the transition period for the setle down of Latin Alphabet. Thus, the Latin Alphabet had to be used by the Schools at the beginning of 1928-1929 education semester, the pres on December 1, 1928 and the Government Offices on October 1, 1929. The people would not able to give a petition with arabic alphabet from on June 1, 1929. This article evaluates the application of alphabet revolution in the province as in the case of Afyonkarahisar. It seeems that the revolution’s application process started before making the law. The campaign was carried out intensively by the members of Grand National of Assembly, the Directories of National Education, the Governors. Before making the law, the whole teachers learned the new letters. Also the Courses started to the civil servants and the people. At the beginning of National Schools saw highly interest, but the interest to the mekteps fairly fell down from the second years. The coursier numbers, which is 11.945 in the first year of Afyonkarahisar, fell down such 2577 in the period of 1933-1934. On the other hand the coursier reduce was approximately %78,5. Hovewer, the percentage of reading and writing in Turkey showed importantly increase with the aid of Alphabet Revolution.