İskandinav ülkeleri vergi sistemleri ve gelirlerinin karşılaştırmalı bir analizi

Abstract

Çalışmada Avrupa’nın en kuzeyinde yer alan ve İskandinav ülkeleri olarak adlandırılan Danimarka, İsveç ve Norveç’in vergi sistemleri ve gelirlerinin analiz edilmesini amaçlamaktadır. Analiz dönemi 1995-2013 yılları arasını kapsamaktadır. İskandinav ülkelerinin vergi sistemlerinin çalışma konusu olarak seçilmesinin temel sebepleri; kişi başına düşen gelirin yüksek olması, sosyal refah devletinin dünyadaki önemli örneklerinden olmaları, dengeli ve istikrarlı büyümeleri, düşük enflasyon ve işsizlik oranlarına sahip olmaları ve ikili gelir vergisi modelinin öncülüğünü yapmalarıdır. İskandinav ülkeleri pek çok ekonomik gösterge açısından dünyanın önde gelen ülkeleridirler ve bu durum vergi sistemleri açısından da benzerdir. Üç İskandinav ülkesinin vergi sistemleri birbirine benzemekte ve vergilerin GSYH içerisindeki payları da oldukça yüksektir. Kişi başına düşen milli gelir seviyelerinin yüksek olması, sosyal refah devleti uygulamaları ve devletin ekonomideki payının yüksekliği; İskandinav ülkelerinin vergi yüklerinin yüksek olmasına sebep olmaktadır. Danimarka kişisel gelir vergisinin GSYH içerisindeki payının en yüksek olduğu ülke olarak göze çarparken; Norveç’te kurumlar vergisinin GSYH içerisindeki payının yüksekliği ile dikkat çekmektedir.

This paper’ main goal is analyzing the tax system and incomes of Denmark, Sweden and Norway called Nordic countries which are located in the north of Europe. Analysis covers the period between the years 1995 to 2013. The main reasons for the selection of Scandinavian countries' tax systems are high per capita income, being an important example of the social welfare state in the world, balanced and stable economic growth, low inflation and unemployment rates and have pioneered the dual income tax model. Scandinavian countries are the world's leading countries in terms of many economic indicators and this situation is similar in terms of tax systems. The three Scandinavian countries have similar tax systems and the tax incomes to GDP ratios are quite high. Higher per capita income levels, implementations of social welfare state and higher share of the state in the economy are caused higher tax burden in the Nordic countries. The share of personal income tax in GDP is the highest at Denmark. Besides Norway is the country with the highest share of institutions taxes at GDP.