Afyon'da sabit kirletici kaynaklardan ileri gelen hava kirliliği ve çözüm önerileri

Abstract

Afyon son yıllarda önemli bir hava kirliliği sorunu ile karşı karşıyadır. Bu sorunun önemli bir kısmını, konutlar ve endüstri kuruluşları vs. gibi sabit emisyon kaynaklarından atmosferik ortama bırakılan kirletici maddeler ile bunların taşmımmda etkili olan meteorolojik olaylar oluşturmaktadır. Söz konusu kirletici maddelerin en yaygın olanları, kükürtdioksit (S02) ve partikül madde (PM)’dir. Her iki kirleticinin Afyon il merkezindeki hava kirliliğine olan etkisinin tespitinde, Î1 Sağlık Müdürlüğünce 24 saat süreyle yapılan S02 ve PM ölçümlerinin ortalama değerleri esas alınmıştır. Kirliliğin boyutu ve son yıllardaki durumu, 1990-1999 yılları arasında, 10 yıllık periyotda incelenmiştir. Bu çalışmada Afyon’da episod kirliliğinin yaşandığı ayların Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat ayları olduğu belirlenmiş, kış mevsimi boyunca Afyon’da etkili olan sıcaklık, basınç, rüzgâr ve nem gibi meteorolojik parametrelerin kirli havanın düşey ve yatay taşımını üzerine etkileri araştırılmıştır. Yine bu çalışmada Afyon’da hava kirliliğinin önlenmesi, hava niteliğinin korunması ve iyileştirilmesine yönelik bir eylem planı çıkarılmıştır

Afyon is facing a majör problem of air pollution in recent years. The basic portion of this originates from residential areas and industrial establishments. These sources emit a substantial amount pf pollutants depending upon the prevailing meteorological conditions which dictate the degree of transport of pollutants. Sülfür dioxide and particulate matter are the most common pollutants. The concentration of both pollutants has been periodically measured by the Health Office in Afyon. The spread and magnitude of air pollution in Afyon has been evaluated using the average values of S02 and PM for the last 10 years from 1990 through 1999. The most acute pollution was determined to exist in the months of November through February where inversion phenomenon ıs effective. The effect of meteorological conditions, i.e. moisture, pressure, temperature, and wind speed on the transport of pollutants has been correlated. The measures to be taken in Afyon for the protection and improvement of air quality have been developed in the form of an action plan.