Çiftçilerin vergi algısı ve vergi uyumu: Ampirik bir çalışma

Abstract

Devlet; ekonomik, mali ve sosyal amaçları yerine getirebilmek için birtakım gelir kaynaklarına ihtiyaç duyar. Bu kaynaklardan en önemlisi ise vergilerdir. Bireylerin vergi ödevlerini eksiksiz, zamanında ve kendiliğinden yerine getirmeleri oldukça önemlidir. Bu durum vergi uyumu olarak ifade edilmekte ve vergi uyumunu etkileyen faktörlerden birinin de vergi algısı olduğu bilinmektedir. Tarım sektörü vergi kaynaklarından birisi olup Türkiye’de GSYH’nin %6-7’sini oluşturmaktadır. Ancak tarım kesiminde vergilendirmenin, genel olarak, gerçek usulde yapılmadığı ve bu nedenle de söz konusu sektörde kayıtdışı ekonominin fazla olduğu bilinmektedir. Tarım sektörünün bu dikkat çekici özelliklerine rağmen, literatür incelendiğinde tarım sektörünün vergilendirilmesi ile ilgili yapılan çalışmaların oldukça sınırlı sayıda olduğu göze çarpmaktadır. Bu çalışma, Antalya ili örneğinde, zirai kazanç elde eden çiftçilerin vergi algılarını, vergi uyum düzeylerini ve vergi sistemi hakkındaki düşüncelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre çiftçiler, vergi yükleri diğer mükelleflere göre görece düşük olmasına rağmen, vergi oranlarını ve vergi yüklerini ağır bulmaktadır. Ankete katılan çiftçilerin vergi bilinç düzeyleri diğer mükelleflere göre belirgin bir farklılık göstermemektedir. Tarımsal desteklerden yararlanan çiftçilerin vergi algıları, yararlanmayanlara göre daha pozitiftir.

Government has needed some income resources to fulfill economic, financial and social objectives. Of these resource taxes are the most important ones. It is highly important that individuals fulfill tax duties completely, on time and by him/herself. This is defined as tax compliance and tax perception is known that one of the factors which effect tax compliance. Agricultural sector is one of the tax sources and consists of 6-7 % of GDP in Turkey. But it is known that taxing of agriculture sector has not been done by actual procedure and for that reason, shadow economy is high in this sector. Despite these remarkable characteristics of the sector, when it is investigated it can be shown that there are limited studies on taxation of agriculture sector. This study was conducted in order to determine the tax perceptions, tax compliance levels and tax system considerations of the farmers who earn agricultural income in the example of Antalya. According to the results of the survey, farmers find tax rates and tax burdens to be heavy, even though their tax burden is relatively low compared to other taxpayers. The level of tax awareness of the farmers participating in the survey does not differ significantly from other taxpayers. The tax perceptions of farmers benefiting from agricultural subsidies are more positive than those who do not.