Sıçanlarda metotreksat kaynaklı testis hasarı üzerine shilajitin’in histopatolojik etkisi

Abstract

AMAÇ: Günümüzde antimetabolit grubunun kullanılan tek formu olan Metotreksat (MTX) meme, mesane ve testis kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada MTX kullanımına bağlı, testiste oluşan histopatolojik değişikliklere karşı Shilajitin (PS)’in etkilerinin histopatolojik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Yirmi dört adet Spraque Dawley erkek sıçan 4 gruba ayrıldı. Kontrol grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı. MTX grubuna, tek doz intra peritoneal (i.p.) 20 mg/kg MTX, MTX+PS grubuna deney süresinin (7 gün) ilk gününde tek doz i.p. 20 mg/kg MTX ve MTX verilmeden 15 dk önce 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. İlk günü takiben gün aşırı, toplamda üç kez olacak şekilde 2 kez daha 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. PS grubuna, ilk gün ve akabinde gün aşırı toplamda üç kez olacak şekilde sadece 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. Yedinci günün sonunda, hayvanların tümü sakrifiye edilerek sol testisleri alındı. Testis doku örnekleri ışık mikroskobunda histopatolojik olarak değerlendirildi. BULGULAR: Gruplar arası, vücut ve testis ağırlıkları karşılaştırıldığında kontrol ve deney grupları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadı (p>0.05). Histopatolojik değerlendirmede; MTX grubunda seminifer tübül çapında ve tübül epitel kalınlığında anlamlı derecede azalma gözlenirken (p<0.04), MTX+PS grubunda MTX grubuna göre seminifer tübül çapında ve tübül epitel kalınlığında ki azalmanın daha az olduğu gözlendi (p<0.04). Morfolojik değerlendirmede; MTX grubuna ait testis kesitlerinde, lümende olgunlaşmamış seminifer tübülepitel hücreleri ve spermatozoa azlığı, seminifer tübül epitelinde ve bazal membranında düzensizlikler ve interstisyel alanda ödem izlendi. MTX+PS grubuna ait testis kesitlerinde ise, seminifer tübül epitelinde düzensizlik olan ve lümenine olgunlaşmamış seminifer tübül epitel hücrelerinin dökülmüş olduğu birkaç tübül dışında herhangi bir patolojiye rastlanmadı. SONUÇ: Bulgularımız, MTX’in testiküler dokuda hasar meydana getirdiğini ve PS uygulamasının bu hasarı önemli ölçüde düzeltebileceğini göstermektedir. Sonuç olarak PS’nin, MTX tedavisinde oluşan testis hasarının önlenmesinde yararlı olabileceğini düşünmekteyiz.

OBJECTIVE: Methotrexate, only using form of antimetabolite group, has been used for breast, bladder and testicular cancer treatment. In this study, we aimed to examine histopathologicly the effects of Shilajit (PS) on Methotrexate (MTX) induced testis damage. MATERIALS AND METHODS: Twenty four Spraque Dawley male rats were divided up four groups. Control group was not treated. Group MTX was exposed to a single dose intraperitoneal (i.p.) 20 mg/ kg MTX, Group MTX+PS was exposed to 100 mg/kg PS in 2ml/kg saline by gava-ge before 15 minutes and then a single dose i.p. 20 mg/kg MTX. After first dosage of PS, it was given at the same dosage two times at the every other day during the expe-riment (7days). Group PS was exposed to only 100 mg/kg PS in 2ml/kg saline by gavage. At the end of experiement (7th day), all animals were sacrificed and left testises were taken. Testicular tissue samples were evaluated as histopatologically on the light microscope. RESULTS: When all groups compared with each other according to testicular and body weights, there was no statistically significant difference between all groups (p> 0.05). At the histopathological evaluation; the diamater and epithelial thickness of seminiforus tubules significantly decreased in Group MTX (p<0.04) and reduction was less in Group MTX+ PS compared with Group MTX (p<0.04). At the morfological evaluation; immature tubular epithelial cells, decreasing of sperm amount in the lumen, irregularities in the tubule epithelium and in the basal membrane, and edema in the interstitial space were observed in Group MTX. İt was observed no pathological changes in the seminiforus tubules except a few ones that represented irregularities and immature tubular epithelial cells in Group MTX+ PS. CONCLUSION: Our results showed that (MTX) might give rise to testicular damage and the treatment of PS may prevent this damage. As a result, PS may be useful for the prevention of testicular damage after MTX treatment.