Kamu Yönetimi 4.0: Bürokraside dijital dönüşüm

Abstract

Weber’in ortaya koyduğu üç otorite türünden yasal-ussal otorite üzerine kurduğu ideal tip bürokrasi 1900’lü yılların başından itibaren devlet kurumlarının yapısal ve süreçsel yönetim ilkelerinin temellerini oluşturmuştur. Bunun yanında bu kurumların personel sistemleri ve bunların yönetimi ile personelin kariyer sistemi de bu anlayış etrafında şekillenmiştir. 2000’li yıllara gelindiğinde ise dünya genelinde sistemler ve yapılar köklü değişimlere uğramışlardır. Bu değişimlerin temel sebebi, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesine bağlı olarak internet kullanımının yaygınlaşması, internet tabanlı cihazların ve otomasyon sistemlerinin iletişimde, üretimde ve dahi yönetimde vazgeçilmez bir hale gelmesidir. Söz konusu değişimler internet dünyasında Web 1.0, Web 2.0, Web 3.0 şeklinde isimlendirilirken, endüstride, Endüstri 1.0, Endüstri 2.0, Endüstri 3.0 ve Endüstri 4.0 şeklinde isimlendirilmiştir. Bürokrasi ve kamu yönetimi de bu değişimlerden payını almıştır. Bu değişimin bir yansıması olarak Devlet 4.0 (Government 4.0) ve Kamu Hizmeti 4.0 (Public Service 4.0) gibi kavramlar ortaya çıksa da bunlar sadece birer öykünmeci başlık olarak kalmış ve kendilerini sadece “dijitalleşme” ile ilişkilendirmeyi yeterli bulmuşlardır. Söz konusu sınıflandırmanın dönemsel ve karakteristik özellikleri Endüstri ve Web dünyasında olduğu kadar bu alanda yeterince irdelenmemiştir. Bu bağlamda “Kamu yönetiminin 1.0, 2.0 ve 3.0 dönemleri nelerdir? Bu geçişler hangi dönüm noktaları temelinde gerçeklemiştir?” gibi soruların cevapları kavramın altını doldurmak adına önem taşımaktadır. Bu çalışma, söz konusu iki soruyu araştırma sorusu olarak belirlemek suretiyle, kamu yönetiminde dijital çağa erişene dek geçen dönemleri sorgulamaktadır. Nitel araştırma yöntemi doğrultusunda ilgili literatür ve ikincil verilerden yararlanılarak yorumsamacı bir bakış açısıyla dönemler incelerek, bunların öne çıkan özellikleri belirlenmektedir. Bu özelliklerden hareketle Kamu Yönetimi 4.0 yeniden tanımlanmakta ve Weberyan Bürokrasinin geldiği nokta tartışılmaktadır.