Suni yaşlandırılmış Al-Cu-Mg-(Li) alaşım sistemlerinde oluşan faz bölgelerinin DTA/DTK ile analizi ve korozyon davranışı

Abstract

Al-Cu-Mg ve Al-Li-Cu-Mg sisteminde çökelti sertleşmesi yapabilen alaşımların suni yaşlandırmaya tepkilerini araştırmak için, bir seri üçlü ve dörtlü Al–alaşımlarına termal analiz yapıldı. Haddelenmiş levhalar halinde tedarik edilen numuneler 803 K’de 1.2x103 s solüsyona alma işleminden sonra 298 K’de suda su verilerek tamamen yeniden kristalleşmiş yapıları elde edildi. Numuneler daha sonra 463 K’de iki güne kadar suni olarak yaşlandırıldı. (298–573) K sıcaklık aralığında Diferansiyel Tarama Kalorimetresi (DTK), (298–873) K sıcaklık aralığında Diferansiyel Termal Analiz (DTA), ilave olarak da Vickers sertlik ölçümleri kullanılarak çalışmada incelenen alaşımların suni yaşlandırmaya tepkileri araştırıldı. Homojenleştirme sonrası 298 K’deki suda su verme esnasında Al-Cu-Mg ve %0.07Li’lu Al-Cu-Mg alaşımlarında GPB(Cu,Mg) bölgelerinin oluştuğu gözlendi. 463 K’deki 1,8x104 s suni yaşlandırma, GPB(Cu,Mg) bölgelerinin çözülmesine böylece sertliğin azalmasına neden olmuştur. 1,72x105 s suni yaşlandırmada ise DTA/DTK analiz sonuçlarına göre S / (Al2CuMg) fazı oluşumuna ve dolayısıyla da sertlikte artışa neden olmaktadır. %0,75 Lityum ilavesi, aynı ısıl işlem sonrası yine DTA/DTK analiz sonuçlarına göre S/ fazına ilave olarak T1(Al2CuLi) ve T2(Al6CuLi) fazlarının oluşmasına neden olmaktadır. Daha sonra suni yaşlandırılmış numunelerde oluşan bu fazların korozyon davranışları incelenmiştir.

To study the reponse of precipitation hardenable alloys of Al-Cu-Mg and Al-Li-Cu-Mg system to artificial ageing, a series of ternary and quaternery Al-alloys were used in the present investigation of thermal analyses. Samples supplied in the form of rolled sheets are fully recrystallised after solution treatment at 803 K for 1.2x103 sec and water quenching to 298 K. Alloys were aged artificial at the temperature 463 K. By using Differential Scanning Calorimetry (DSC) in the temperature range of (298–573) K, Differential Thermal Analyses (DTA) in the temperature range of (298–873) K together with Vickers hardness measurements, the response of the alloys used in the present study to artificial ageing were investigated. It was observed that in Al-Cu-Mg and 0.07wt%Li containing Al-Cu-Mg alloys, GPB(Cu,Mg) zones do form during water quenching at 298 K following solutionising heat treatment. Artificial ageing (AA) at 463 K up to 1,8x104 sec, result in GPB(Cu,Mg) zones dissolution causing a decrease in hardness values. For 1,72x105 sec of AA in the alloys cause S/ (Al2CuMg) precipitation as condiered by DTA/DTK analyses, resulting in an increase in hardness values. Lithium additions up to 0,75 wt %Li, cause T1(Al2CuLi) and T2(Al6CuLi) phase formation together with S/ - precipitation as DTA/DTK analyses show after the same AA treatment. Then, the phases of the corrosion behavior of artificially aged samples were examined.