Batı Akdeniz yörüklerinin ağzında Eski Türkçe unsurlar

Abstract

Türkiye Türkçesi ağızları, gerek ses bilgisi (~fonetik) ve şekil bilgisi (~morfolojik) yapıları itibariyle gerekse de taşıdıkları söz varlığı (~leksikoloji) yönünden dilimizin en önemli kültür hazinelerinden biridir. Ses, yapı ve kelime bakımından Oğuz Türkçesine dayanan Türkiye Türkçesi ağızlarında eskicil (~arkaik) izleri görmek mümkündür. Türkiye Türkçesinin özellikle tarihi problemlerinin çözümünde genellikle ağızlardaki ses, yapı ve anlam denkliklerine başvururken bu eskicil özelliklerden yararlanmaktayız. Çünkü zengin bu söz varlıkları, dilin gelişim ve değişim seyrinin yakından takip edilebilmesinden, kelime türlerinin yoğunluk kazandığı anlam alanlarına bakılarak milletin sosyo-kültürel, siyasi ve ekonomik yaşantısındaki tercihlerine kadar birçok noktanın kolaylıkla aydınlatılmasına katkıda bulunacak en önemli dil göstergelerdir. Bu çalışmada, Türkiye Türkçesinin yazı dilinde bulunmayıp Türkiye Türkçesi ağızlarında yaşayan kelimelerin Türk dilinin en eski metinlerinden yola çıkılarak bugünküne kadarki gelişimi ele alınacaktır. Ayrıca ele alınan kelimeler ile anlam ve yapı bakımından ilgili olduğunu düşündüğümüz diğer kelimeler ortaya konulacaktır. Konu külliyatını genişletmemek adına kelimelerin çağdaş Türk lehçe ve şivelerindeki görünümü üzerinde ise durulmayacaktır.

Turkish dialects are one of the most important cultural treasures of Turkish in terms of not only phonetic and morphological structures but also lexicology. It is possible that in Turkish dialects based on Oghuz Turkish in terms of phonetic, morphological structure and vocabulary see archaic traces. For solving especially historical problems of Turkish, generaly by viewing phonetic, morphological structure and semantic depth of the Turkish dialects, that archaic elements have been benefited. Because that rich vocabularies are the most important language indicators contributing to the clarification of the many points from to the progress of development and change of the Turkısh language to preferences in socio-cultural, political and economic life of Turkish nation. In this study, the development of words which not found in written Turkish, found in West Mediterranean Yoruk dialects will have been tackled by basing on the oldest texts of the Turkish language. In addition, the other words thought relevant with tackled words in terms of meaning and morphological structure, will be revealed. In order not to expand the subject literature, the form of words in contemporary Turkish dialects and accents will not be emphasized.