Türk bankacılık sektörünün aktif yapısındaki değişim ve gelişimler

Abstract

Bu çalışmada; Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat, kalkınma ve yatırım bankası bilançolarının aktifinde yer alan varlıkların, 2002-2016 yılları arasında bilanço içerisindeki yüzdesel değişimi ve bu değişimin nedenlerinin incelenmesi hedeflenmiştir. İlgili dönemi kapsayan inceleme sonucunda Türk Bankacılık sektörünün menkul kıymet ağırlıklı banka bilançolarından, kredi ağırlıklı bilançolara geçiş sağladığı görülmüştür. Banka bilançolarının aktifinde yer alan "likit aktif, finansal varlık, kredi, duran aktif ve diğer aktif" hesap gruplarının toplam aktif içerisindeki paylarında meydana gelen değişimler yüzde analizi yöntemiyle incelenmiştir. Değişimin nedenleri araştırıldıktan sonra, devlet borçlanması ile reel sektör ve banka bilanço yapısı arasında nasıl bir etkileşim olduğunu anlayabilmek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. 2002-2016 yılları arasında; "Kamu Net Borç Stoku/GSYH" oranının değişimi, özel sektör bilançolarındaki "banka kredileri/yabancı kaynak" oranının değişimi ile banka bilançolarındaki "Kredi/Aktif" ve "Finansal Varlık/Aktif" oranlarının değişimi arasındaki ilişki incelenmiş ve aralarında çok güçlü bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bankaların risksiz kamu kağıtlarını alıp satmak yerine, gerçek işlevleri olan reel sektörün finansman ihtiyacını karşılar duruma geldikleri belirtilebilir.

In this study it is aimed to investigate the percentage change and reasons of deposit, development and investment banks’ assets in their balance sheet within the period of 2002-2016 in Turkey. According to the analysis of related period it is observed that Turkish banking sector has shifted toward credit weighted balance sheets rather than deposit weighted. Liquid assets, financial assets, credit, fixed assets and other assets account groups which are placed in total assets and existing changes are examined through percentage analysis method. After the investigation of the reason of changes, correlation analysis is made in order to understand the interaction between public debts with real sector and bank balance sheet structures. In this scope the relationship between changes in “public net debt stock/GDP”, changes in private sector “bank credits/liabilities” and changes in “credit/assets” and “financial assets/assets” of the bank balance sheets are examined. Then positive and strong relationship is found. Consequently banks become financier of real sector demands as their core business rather than buying-selling of the risk free public bonds.