En erken devirlerden Türk mezarlarına ölü yakımı uygulaması

Abstract

Türklerin binlerce yıllık mezar gömü üslubu olarak inhumasyon uygulamasını kullandıkları, atalar kültü inanışına göre ölülerini kurganlara gömdükleri bilinmektedir. Diğer taraftan Türkler arasında ölü yakımının uygulanıp uygulanmadığı meselesi üzerine tartışmalar mevcuttur. Çin kaynakları Türklerin ölü yakımı uygulamasını yaptıklarını ifade etmektedirler. Arkeolojik olarak da Türklerde ölü yakımı uygulamasının kullanıldığı görülmektedir. Böylece yazılı kaynaklar ve maddi kültür unsurları birbirlerini desteklemiş bulunmaktadır. Türklerin yurt tuttuğu engin bozkır coğrafyasında Ural havalisinden Hakasya topraklarına kadar Srubna-Andronovo Kültürü döneminden Karasuk Kültürü ve Tagar-Taştık Kültürü ve beraberinde Türk boylarının sahneye çıkışı ve uyguladıkları ölü gömme uygulamalarını mezar envanterleri üzerinden inceleyerek, kremasyon uygulamasının en erken hangi dönem kullanıldığının ve ne zaman terk edildiğinin cevaplarını ortaya koymaya çalışacağız.

It is known that Turks used inhumation as a burial style for thousands of years and buried their dead to kurgans according to ancestor cult belief. On the other hand, there is controversy among researchers that whether the Turks practiced the cremation (which is another ritual) or not. Written sources state that Turks were practicing cremation. Cremation is seen in Turks according to archaeological studies. Thus, written sources and material culture elements supported to each other. From the period of Srubna-Andronovo Culture to Karasuk Culture and Tagar-Tashtik Culture in the vast steppe geography, where the Turks kept their homeland, from the Ural region to the Khakassia territory, the emergence of the Turkic tribes and the burial practices they applied and the cremation practices will be examined according to grave inventories.