Antarktika’da araştırma istasyonu kurmak için en uygun yer seçimi: Türkiye örneği

Abstract

Tüm insanlığın bilimsel çalışmalarına açık olan Antarktika, yıllardır birçok ülkenin araştırma istasyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Bu istasyonların bir kısmı “kalıcı-uzun dönemli” bir kısmıysa “geçici-kısa dönemli” olarak adlandırılmaktadır. Antarktika’nın fiziksel yapısı ve koşulları bilimsel çalışmalar yapmak için zorlayıcı olsa da araştırmacılar için önemli konular ve bilgiler barındırmaktadır. Bu bilgilerin ülkemize kazandırılması için 2017 yılından bu yana kıtaya ulusal seferler (TAE) düzenlenmektedir. Türk bilim insanlarının bölgede uzun süre bilimsel faaliyet gösterebilmesi için T.C. Cumhurbaşkanlığı himayesinde, T.C. Bilim ve Sanayi Bakanlığı uhdesinde ve İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uyg-Ar Merkezi (İTÜ PolReC) koordinasyonunda araştırma kampı kurulması gündeme gelmiştir. Antarktika’ya yapılan 3 bilim seferinde çeşitli disiplinlere ait çok sayıda proje yürütülmüş ve elde edilen tecrübeler ışığında çalışma kampına ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle ulusal seferlerde elde edilen bilgiler ile bu kampın nasıl ve nerede kurulması gerektiğine karar verme çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmada Türk Bilim Üssü kurulması amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar, yöntem ve bulgularıyla birlikte aktarılmıştır. Yapılan seferler sırasında kurulması planlanan kamp için ölçme ve analizler yapılarak çok sayıda veri elde edilmiştir. Bu veriler, detaylı fizibilite çalışmaları sonucunda ulaşılan bilgiler ile şekillendirilmiştir. Kampın kurulacağı bölgenin konumu, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yazılımında “en uygun yer seçimi” analizi yapılarak seçilmiştir. Bu analiz için Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHY) kullanılarak yer seçimi için önem teşkil eden kriterler uzmanlarca belirlenmiş, değerlendirilmiş, puanlanmış ve sonuca ulaşılmıştır. Çalışmaların ilk aşamasında belirlenen 17 lokasyon 4 lokasyona indirgenmiştir. Sonuç olarak Lokasyon 6, 14, 15 ve 10 arasından Lokasyon 6, 0-5 aralığındaki uygunluk puanlamasında birinci sırayı alarak araştırma istasyonu kurulabilecek en uygun yer olarak seçilmiştir.

Türkçe özete uygun olarak 250 kelimeyi aşmamalı ve paragraf kullanılmamalıdır. 9 punto ve iki yana hizalı olmalıdır. Antarctica is open to the scientific studies of all mankind and also has been home to research stations of many countries for many years. Some of these stations are called “permanent-long term” and the others are “temporary-short term". Although the physical structure and conditions of Antarctica are challenging for scientific studies, it contains important topics and information for researchers. National expeditions to the continent (TAE) have been organized since 2017 to bring these information to our country. In order to enable Turkish scientists to do scientific activities in the region for a long time, establishment of a research camp has become a current issue. For this reason, determination process has begun for how and where this camp should be established with the information received from national expeditions. In this study, the conducted studies with the aim of establishing a Turkish Science Base are explained with their methods and findings. During the expeditions, a lot of data were obtained by measuring and analyzing. These data were formed by the information acquired as a result of detailed feasibility studies. The possible location of the camp was detected by analyzing the suitable site selection in the Geographical Information System (GIS) software. For this analysis; the criteria that are significant for site selection were determined, evaluated, scored and the results were obtained by using Analytical Hierarchy Process (AHP). In the first stage of the studies, 17 locations were reduced to 4 locations.