Bafa Gölü’nden avlanan topan kefal (mugil cephalus, linnaeus, 1758) türü balıklarda ağır metal düzeyinin belirlenmesi

Abstract

Su ürünleri yeterli ve dengeli beslenme için ideal hayvansal ürünlerdir. Ancak çevre kirliliğinden etkilenen balıklar, beslenme zincirinin sonundaki insana, kirliliğin zararlı etkilerini aktarabilmektedir. Bafa Gölü, son yıllarda görülen çevre kirliliği problemleriyle adından sıkça söz ettirmektedir. Bu çalışmada, Bafa Gölü‟nden en çok avlanan balık türlerinden olan topan kefalin fileto, gonat, karaciğer ve solungaçlarında, bakır (Cu), çinko (Zn), demir (Fe), kadmiyum (Cd) ve kurşun (Pb) elementlerinin birikimleri araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, karaciğer ve solungaçlarda kas dokuya göre daha fazla miktarda element konsantrasyonu belirlenmiştir. Cu konsantrasyonu sıralaması dokulara göre, karaciğer ˃ solungaç ˃gonat˃ fileto şeklinde; Zn miktarı, karaciğer ˃gonat˃ solungaç˃ fileto şeklinde; Fe yoğunluğu, karaciğer ˃ solungaç ˃ gonat ˃ fileto şeklinde; Cd miktarı, karaciğer ˃ fileto˃ solungaç˃ gonat şeklinde; Pb miktarı ise gonat˃ karaciğer˃ fileto˃ solungaç şeklinde bulunmuştur. Kas doku örneklerinin %16‟sında Cd, % 68‟inde Pb miktarlarının tüketilebilirlik sınırının üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç insan sağlığı açısından oldukça riskli bir durumdur. Bafa Gölü‟nde çevre kirliliğinin ve bunun insanlara ve diğer canlılara olan zararlı etkilerinin önüne geçebilmek için, gölün Büyük Menderes Nehri ile olan bağlantısı kesilmemeli, Büyük Menderes Nehri‟ne yapılacak endüstriyel deşarjlar, arıtım sonrası yapılmalı, göl çevresindeki imar çalışmalarında havza yönetimi hep ön planda olmalıdır.

Seafood are an ideal animal products as adequate and balanced nutrition for human. However, fish affected by environmental pollution maybe transfer the harmful effects of pollution to humans at the end of the food chain. Bafa Lake has been frequently mentioned with the environmental pollution problems in recent years. In this study, the accumulation of copper (Cu), zinc (Zn), iron (Fe), cadmium (Cd), and lead (Pb) heavy metal elements were investigated in the fillet, gonad, liver, and gills of grey mullet fish, which is one of the most caught fish species from Bafa Lake. According to the results obtained, more element concentration levels were determined in the liver and gills than ones in the muscle tissue. Cu concentration was ranked according to tissues, liver ˃ gill > gonad ˃ fillet form; Zn amount, liver ˃ gonad ˃ gill ˃ fillet form; Fe amount, liver ˃ gill ˃ gonad ˃ fillet shaped; Cd amount, liver ˃ filet ˃ gill ˃ gonad. The amount of Pb was found in the form of gonat ˃ liver ˃ filet ˃ gill. It was determined that 16% Cd and 68% Pb out of all the muscle tissue in the samples had above the consumable limit respectively. So, these results are a very risky situation for public health. In order to prevent environmental pollution in Bafa Lake and its harmful effects on humans and other living things, it should not be disconnected from the Meander (Büyük Menderes) River, industrial discharges to be made in the Meander River should be done after treatment, and basin management should always be at the forefront in the development works around the lake.