Varto kalderası (Bingöl, Doğu Anadolu) patlamalı püskürüm ürünleri ve kaldera oluşumu

Abstract

Varto Kaldera volkanı, Kuvaterner döneminde oluşumunu tamamlamasının ardından, Varto Fay Zonutarafından deforme edilerek günümüzde yarım Kaldera morfolojisi ile sonuçlanmıştır. VartoKaldera’sının oluşumu patlamalı püskürümler sonucu açığa çıkan piroklastik yoğunluk akıntı çökelleriyleyakından ilişkilidir. Bu çalışmada Kaldera çökmesine sebep olan püskürüm ürünlerinin fasiyes analizleriyapılarak bu ürünler detaylı olarak tanıtılmıştır. Kaldera çökmesiyle ilişkili beş farklı ignimbirittanımlanmıştır. Kaldera çökmesinin ardından patlamalı püskürümlerin devam ettiği ve Kaldera içindedepolandığı tespit edilmiştir. Ayrıca bu ignimbiritler ile eş yaşlı çökelen sedimanter kırıntılar arasındafasiyes ilişkileri de tespit edilmiştir. Volkano-sedimanter istifler içinde çeşitli yumuşak deformasyonyapıları ile kırılgan deformasyon yapıları tespit edilmiştir. Bu deformasyon yapılarının volkanikpatlamalar sırasında volkano-sismik aktiviteler sonucu oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

The Varto Caldera volcano has been deformed by the Varto Fault Zone after completing its formationthrough the Quaternary period, resulting in the recent morphology of the half caldera. The formationof the Varto Caldera is closely related to the pyroclastic density current deposits that were erupted asa result of explosive eruptions. In this study, facies analysis of the erupted materials that cause calderacollapse has been carried out, and these products have been introduced in detail. Five differentignimbrites related to the caldera collapse have been identified. After the collapse of the caldera, it wasdetermined that the explosive eruptions continue their volcanic activities and are deposited in thecaldera. In addition, facies relations were determined between these coeval ignimbrites andsedimentary deposits. Various soft deformation structures and brittle deformation structures havebeen identified through volcano-sedimentary sequences. It is concluded that these deformationstructures were formed as a result of volcano-seismic activities during volcanic eruptions.