Ortaokul matematik dersi kazanımlarının ve ünite değerlendirme sorularının solo taksonomisi ile incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ortaokul matematik dersi kazanımları ile matematik ders kitaplarında verilen ünite değerlendirme sorularının SOLO Taksonomisine göre incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışma doküman analizi ile incelenmiştir. İncelenen kazanımlara 2018 yılında yenilenen matematik öğretim programından, ünite değerlendirme sorularına ise eba-kitap adresinden ulaşılmıştır. Programdaki kazanımlar ve ders kitabındaki ünite değerlendirme soruları SOLO Taksonomisine göre üç uzman tarafından iki aşamada incelenmiştir. Önce uzmanlar tek başlarına kazanım ve değerlendirme sorularını taksonomiye göre sınıflandırmışlardır. Daha sonra ise araştırmacıların farklı sınıflandırdığı kazanımlar üzerinde tartışılarak ortak bir karar alınmıştır. Çalışmada veri analizi olarak betimsel analiz kullanılmıştır.

İncelenen 215 kazanımdan; tek yönlü yapıyla ilgili 35 kazanım, çok yönlü yapıyla ilgili 35 kazanım, ilişkisel yapı ile ilgili 102 kazanım ve soyutlanmış yapı düzeyinde 43 kazanım olduğu saptanmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında, ilişkisel yapı düzeyi oranının en fazla, tek ve çok yönlü yapı basamağı oranların da en az olduğu belirlenmiştir. 5. sınıf kazanımlarından tek yönlü yapı için 9 kazanım, çok yönlü yapı için 8 kazanım, ilişkisel yapı için 26 kazanım ve soyutlanmış yapı düzeyi için 13 kazanımın yer verildiği belirlenmiştir. 6. sınıf kazanımlarından tek yönlü yapı için 15 kazanıma, çok yönlü yapı için 14 kazanıma, ilişkisel yapı için 22 kazanıma ve soyutlanmış yapı düzeyi için 8 kazanıma yer verilmiştir. 7. sınıf kazanımlarından tek yönlü yapı ile igili 7 kazanıma, çok yönlü yapı ile ilgili 8 kazanıma, ilişkisel yapı ile ilgili 22 kazanıma ve soyutlanmış yapı düzeyi ile ilgili 11 kazanıma yer veridiği görülmüştür. 8. sınıf kazanımlarından tek yönlü yapı için 4 kazanım, çok yönlü yapı için 5 kazanım, ilişkisel yapı için 32 kazanım ve soyutlanmış yapı düzeyi için 11 kazanım olduğu belirlenmiştir. Sınıf kademeleri artış gösterdikçe ilişkisel yapı düzeyine karşılık gelen kazanım sayısı artış sağlarken, tek yönlü yapı düzeyine karşılık gelen kazanım sayısının azalış gösterdiği belirlenmiştir.

Benzer şekilde 5. sınıf ünite değerlendirme sorularının tek yönlü yapı düzeyinde 21 soru, çok yönlü yapıda 35 soru, ilişkisel yapıda 60 soru ve soyut yapı düzeyinde 11 soru olduğu saptanmıştır. 6. sınıf ünite değerlendirme sorularından tek yönlü yapı düzeyinde 7 soru, çok yönlü yapıda 20 soru, ilişkisel yapıda 26 soru ve soyut yapı düzeyinde 9 soru olduğu saptanmıştır. Yedinci sınıf ünite değerlendirme sorularının tek yönlü yapı düzeyinde 9 soru, çok yönlü yapıda 45 soru, ilişkisel yapı için 53 soru ve soyut yapı düzeyinde 15 soru olduğu saptanmıştır. 8. sınıf ünite değerlendirme sorularında tek yönlü yapı için 34 soru, çok yönlü yapı ile ilgili 57 soru, ilişkisel yapı için 106 soru ve soyutlanmış yapı düzeyinde 10 soru olduğu saptanmıştır. Ünite değerlendirme soruları incelendiğinde; sınıf kademesi artış sağladıkça ilişkisel yapı düzeyindeki oranların arttığı, soyutlanmış yapı düzeyinde oranların ise azaldığı belirlenmiştir.

Matematik Öğretim Programındaki kazanımlar ve ders kitaplarında yer alan ünite değerlendirme soruları arasında kısmi bir uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Tam uyum sağlanması için; 5. sınıf düzeyinde kazanım sayılarının tek yönlü ve çok yönlü yapı düzeyinde olması ve buna uygun soru sayılarının artırılması, 7. ve 8. sınıf matematik ders kitaplarında soyutlanmış yapı düzeyindeki soru sayılarının artırılması yapılabilir.

This study, aimed to examine the secondary school Mathematics course outcomes and the unit evaluation Questions in the secondary school Mathematics texbooks according to the SOLO Taxonomy. The study was examined by document analysis. Examined achievements were obtained from the Mathematics Curriculum renewed in 2018, and unit evaluation questions were obtained from the Educational Information Network(EBA)-book address. According to the SOLO Taxonomy, the acquisitions in the program and the unit evaluation questions in the textbooks were examined in two stages: First, the experts alone classified the acquisition and evaluation questions according to taxonomy. Afterward, a joint decision was taken by discussing the researchers achievements classified differently. A descriptive analysis was used as data analysis in the study.

Out of the 215 outcomes examined, it has been determined that 35 objectives are at the level of one-way structure, 35 objectives are at he level of multi-dimensional structure, 102 objectives are at the level of relational structure and 43 objectives are at the level of abstracted structure. The analysis results determined that the ratio at the relational structure level was the highest, and the ratios at the one-way and multi-directional structure level were the least. Among the 5th-grade learning outcomes, it was determined that nine were unidirectional, eight were multi-dimensional, 26 were relational structures, and 13 were abstracted structures. Among the 6th-grade learning outcomes, it was determined that 15 outcomes were unidirectional, 14 outcomes were multi-dimensional, 22 outcomes were relational structure, and eight outcomes were abstracted structure. Among the 7th-grade learning outcomes, it was determined that seven were unidirectional, eight were multi-dimensional, 22 were relational structure, and 11 were abstracted structure. From the 8th-grade learning outcomes, it was determined that four outcomes were unidirectional, five outcomes were multi-dimensional, 32 outcomes were relational structure, and 11 outcomes were abstracted structure. As the grade level increases, the number of acquisitions corresponding to the relational structure level also increases, while the number of acquisitions corresponding to the one-way structure level decreases.

Similarly, in the 5th-grade unit evaluation questions, it was determined that 21 questions were at the one-way structure level, 35 questions were at the multi-dimensional Structure level, 60 questions were at the relational structure level and 11 questions were at the abstract structure level. In the 6th-grade unit evaluation questions, it was determined that seven questions were at the one-way structure level, 20 questions were at the multi-dimensional structure level, 26 questions were at the relational structure level and nine questions were at the abstract structure level. In the 7th-grade unit evaluation questions, it was determined that nine questions were at the one-way structure level, 45 questions were at the multi-dimensional structure level, 53 questions were at the relational structure level, and 15 questions were at the abstract structure level. In the 8th-grade unit evaluation questions, it was determined that 34 questions were at the oneway structure level, 57 questions at the multi-dimensional structure level, 106 questions at the relational structure level, and ten questions at the abstract structure level. The unit evaluation questions determined that as the grade level increased, the ratios at the relational structure level increased. In constrast, the ratios at the abstracted structure level decreased.

It has been observed that there is a partial agreement between the achievements in the Mathematics Curriculum and the unit evaluation questions in the texbooks. To ensure full compliance, it is possible to increase the number of achievements at the 5th grade level at the one-way and multi-directional structure levels and to increase the number of questions appropriate for this, as well as increase the number of questions at the abstract structure level in the 7th and 8th-grade mathematics textbooks.