Türk mitolojisinde doğa kültü ve 1950 sonrası Türk Resim Sanatına yansımalarının incelenmesi

Abstract

Evren ve insanlığın ilk yaratılışından itibaren yaşamlarını sürdürebilmek adına doğaya sarılan insan, iç içe olduğu doğayı kullanmayı amaçlamakta ve ona egemen olmaya çalışmaktadır. Çevresinde yaşanan doğa olaylarına somut olarak anlam veremedikleri için bir varlık olarak nitelendirmişlerdir. Bu çözümleme yöntemi ile göğe, suya, doğaya ait varlıklara duydukları inanç Türk toplumları arasında aktarılmıştır ve zamanla kült haline gelmiştir. Türk kültüründe kalıplaşmış inanış şekilleri olarak hayatımızda yerini alan mitolojik ifadeler yerini günlük hayatta ve sanatta da etkilerini göstermektedir. Bu çalışma Türk resmi içerisinde doğaya yaklaşımın nasıl gerçekleştiği üzerine temellenmektedir. Örneklem olarak da Türk Resminin doğa mitolojisini kullanılmaya başladıkları bir dönem olarak 1950 sonrası ele alınmıştır. Doğa kültüne bağlı olarak mitolojik bir anlama sahip olan simge ve sembollerin, 1950 sonrasında Türk resim sanatındaki etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla hazırlanan çalışmadaki verilere nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak ulaşılmıştır. Yapılan araştırmada sınıflandırılan sanatçıların üslup yöntemleri farklı olsa dahi doğaya ve doğaya ait unsurlara sahip olan simge ve sembollerin izlerine rastlanmıştır.

Since the first creation of the universe and humanity, people who hug nature in order to survive, aim to use the nature with which they are intertwined and try to dominate it. They described it as an entity because they could not give concrete meaning to the natural events happening around them. With this analysis method, their belief in the sky, water, and natural beings was transferred among Turkish societies and became a cult in time. Mythological expressions, which take their place in our lives as stereotyped beliefs in Turkish culture, show their effects in daily life and art. This study is based on how the approach to nature is realized in Turkish painting. As an example, after 1950, as a period when Turkish Painting started to use nature mythology, it was discussed. The effects of symbols and symbols, which have a mythological meaning depending on the cult of nature, on Turkish painting after 1950 were tried to be determined. The data in the study prepared for this purpose were obtained by using qualitative research methods and techniques. Even though the stylistic methods of the artists classified in the research are different, traces of symbols and symbols that have nature and elements belonging to nature have been found.