Buzağılarda ekstremite kırıklarının klinik,biyokimyasal, radyografik ve termografik olarak değerlendirilmesi

Abstract

Bu tez projesinde 2019-2020 yılları arasında cerrahi büyük hayvan kliniğine getirilen 0-6 aylık yaş aralığındaki buzağılarda ekstremite kırıklarının klinik, termografik ve radyografik olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Buzağılarda 18 adet Metakarpus, 3 adet Femur, 3 adet Metatarsus, 1 adet Antebrachium, 1 adet Tibia kırığı olmak üzere toplam 26 olgu ve 7 adet sağlıklı olgunun klinik, termografik ve radyografik olarak değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Termografi cihazı ile termografik incelemeler gerçekleştirildi; renk skalasında değişiklikler, elde edilen bulgular not edildi ve alınan görüntüler kaydedildi. Kırık olgularının radyografik muayeneleri yapıldı. Buzağıların vena jugularis’lerinden alınan kan örneklerinden tam kan sayımı yapıldı. Tam kan analizleri sonuçlarında istatiksel olarak anlamlı parametrelere rastlanmış olsa da sonuçların referans değerler arasında olduğu belirlendi. Kan örneklerinden çıkarılan serumlar da alikotlara konularak biyokimyasal analizler yapılana dek -20 oC’de muhafaza edildi. Gelen kırık olguları; yapısına ve etkileyen kuvvet mekanizmasına, anatomik olarak yerleşim yerine, kemik yapısına, kırık uçlarının dış ortamla ilişkisin, kırık derecesine, kırık sayısına, kırık çizgilerinin gidişine ve komşu organların yaralanmalarına göre sınıflandırılarak değerlendirildi. Elde edilen bulgular ışığında tanıya gidilerek ve tanı neticesinde literatür bilgide bahsedilen uygun sağaltım yöntemi uygulandı. Serum kalsiyum ölçüm değerleri kontrol ve kırık gruplarında sırasıyla; 10,60±0,25, 11,67±0,23 mg/dl olarak belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). TNF-α ölçüm değerleri gruplarda sırasıyla; 0,11±0,01, 0,15±0,05 pg/ml belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). IL-1β ölçüm değerleri sırasıyla; 18,67±4,71, 30,69±7,53 pg/ml belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). IL-6 ölçüm değerleri sırasıyla; 61,79±5,52, 98,29±31,85 pg/ml belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Kortizol ölçüm değerleri sırasıyla; 3,36±0,54, 4,93±0,97 mcg/dl belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). MDA ölçüm değerleri sırasıyla; 3,77±0,39, 5,00±0,73 μmol/l belirlenmiş ve kırık olgularındaki yükseliş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). AOA ölçüm değerleri sırasıyla; 6,80±0,64, 4,95±0,92 μmol/l belirlenmiş ve kırık olgularındaki düşüş istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Kırık olgularının termografik muayenesinde kırık hattında 4,14±2,2 oC’lik yükseliş kaydedilmiştir. Buzağılarda distosia’ya ve travma bağlı gelişen kırık olguları, buzağı cerrahi hastalıkları arasında önemli bir yer tutmaktadır. Kırık olgularında tanı yöntemi olarak termografinin de kullanılabileceği ve uygun sağaltım seçeneğinin gerçekleştirilmesi ile de ülke ekonomisine önemli bir düzeyde katkı sağlanacağı ve termografik muayenenin cerrahi sağaltımı izleyen dönemde kullanımına ilişkin daha ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.

In this thesis, it was aimed to evaluate the extremity fractures clinically, thermographically and radiographically in calves aged 0-6 months brought to the surgical large animal clinic between 2019-2020. Clinical, thermographic and radiographic evaluation was carried out of a total of 26 cases, including 18 Metacarpus, 3 Femur, 3 Metatarsus, 1 Antebrachium, 1 Tibia fractures, and 7 healthy cases in calves. Thermographic examinations were performed with thermography device; the changes in the color scale, the findings and the images were recorded. Radiographic examinations of fracture cases were performed. Complete blood count was done from blood samples taken from vena jugularis of calves. Although statistically significant parameters were found in the results of whole blood analysis, it was determined that the results were between reference ranges. Serum extracted from blood samples were also placed in aliquots and stored at -20 °C until biochemical analysis. Fracture cases; it was evaluated by classifying it according to its structure and affecting force mechanism, anatomical location, bone structure, the relationship of the fracture ends with the external environment, the degree of fracture, the number of fractures, the course of the fracture lines and the injuries of neighboring organs. In the light of the findings obtained, the diagnosis was made and as a result of the diagnosis, the appropriate treatment method mentioned in the literature was applied. Serum calcium measurement values in the control and fracture groups, respectively; it was determined as 10.60±0.25, 11.67±0.23 mg/dl and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). TNF-α measurement values in groups, respectively; it was determined as 0.11±0.01, 0.15±0.05 pg/ml, and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). IL-1β measurement values are respectively; it was determined that 18.67±4.71, 30.69±7.53 pg/ml and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). IL-6 measurement values are respectively; 61.79±5.52, 98.29±31.85 pg/mL were determined and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). Cortisol measurement values, respectively; it was determined as 3.36±0.54, 4.93±0.97 mcg/dL and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). MDA measurement values are respectively; it was determined as 3.77±0.39, 5.00±0.73 μmol/L, and the increase in fracture cases was statistically significant (p<0.05). AOA measurement values, respectively; 6.80±0.64, 4.95±0.92 μmol/L were determined and the decrease in fracture cases was found to be statistically significant (p<0.05). In the thermographic examination of the fracture cases, an increase of 4.14±2.2 °C was noted at the fracture line. Fractures due to dystosia and trauma in calves have an important place among calf surgical diseases. It has been concluded that thermography can also be used as a diagnostic method in fracture cases, and the realization of the appropriate treatment option will make a significant contribution to the country's economy, and there is a need for more detailed studies on the use of thermographic examination in the period following surgical treatment.