İlkokul öğrencilerine yönelik dijital vatandaşlık tutum ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık tutumlarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirmektir. Araştırmada ilk olarak dijital vatandaşlık ile ilgili alan yazın taraması yapılarak kuramsal alt yapı oluşturulmuştur. Karma yöntem kullanılan araştırmada ilkokul öğrencileriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılarak nitel veriler toplanmıştır. Nitel veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliğini sağlamak amacıyla uzman görüşleri alınmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini sağlamak için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA için veriler Kütahya’da 3 ve 4.sınıflarda öğrenim gören 320 öğrenciden toplanmıştır. AFA sonuçlarına göre 50 maddeden oluşan taslak ölçek 19 maddeye indirgenmiştir. DFA için veriler Kütahya’da 3 ve 4.sınıflarda öğrenim gören 500 öğrenciden toplanmıştır. DFA sonuçlarına göre ölçeğin güvenirlik kat sayısı 0,74 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar Dijital Vatandaşlık Tutum Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. İlkokul öğrencilerine uygulanan Dijital Vatandaşlık Tutum Ölçeği’nin sonuçlarına göre ilkokul öğrencilerinin dijital vatandaşlığa yönelik tutumlarının ortalamanın üzerinde ve olumlu yönde olduğuna ulaşılmıştır. Ayrıca ilkokul öğrencilerinin dijital vatandaşlığa yönelik tutumları, cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, kendine ait bilgisayar/telefon/tablet olma durumu, sürekli internet bağlantısı olma durumu, anne meslek grubu ve baba meslek grubu değişkenleri açısından da incelenmiştir.

The purpose of this research is to develop a scale to determine the digital citizenship attitudes of primary school students. In the research, first of all, a theoretical background was created by scanning the literature on digital citizenship. In the research during which the mixed method was used, qualitative data were collected by conducting semi-structured interviews with primary school students. Qualitative data were analyzed by content analysis method. Regarding the quantitative part of the study, validity and reliability studies of the scale were carried out. In order to ensure the content validity of the scale, experts’ opinions were taken. Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were carried out to ensure the construct validity of the scale. Data for EFA were collected from 320 students studying in the 3rd and the 4th grades in Kütahya. According to the results of EFA, the draft scale, consisting of 50 items, was reduced to 19 items. The data for CFA were collected from 500 students studying in the 3rd and the 4th grades in Kütahya. According to the CFA results, the reliability co-efficient of the scale was found to be 0,74. These results indicate that the Digital Citizenship Attitude Scale is a valid and reliable measurement tool. According to the results of the Digital Citizenship Attitude Scale applied to primary school students, it has been found that primary school students' attitudes towards digital citizenship are above the average and in a positive direction. In addition, primary school students' attitudes towards digital citizenship were also examined in terms of gender, age, grade level, whether they had their own computer / phone / tablet or not, constant internet connection, mother's occupational group and father's occupational group variables.