Mehmet Saffet (Arın) Engin’in modern Türk siyasal düşüncesine katkıları üzerine bir inceleme

Abstract

Mehmet Saffet (Arın) Engin, tek-parti devrinden başlayıp 1970’li yılların sonlarına kadar otuzdan fazla kitap ve çok sayıda makale kaleme almış bir Cumhuriyet aydınıdır. Amerika’da sosyoloji ve felsefe alanlarında öğrenim gördükten sonra Türkiye’ye dönen ve çeşitli okullarda öğretmenlik yapan Engin, bir taraftan da eski Türk tarihi ve dili üzerine eserler yazmıştır. Bu eserleriyle Atatürk’ün dikkatini çeken Engin, zaman zaman onun Çankaya sofrasındaki davetlerine katılmıştır. Atatürk’ten gördüğü bu teveccüh neticesinde Türk Tarih Kurumu ile Türk Dil Kurumu’nun ilk üyeleri arasında yer alan Engin, 1930’lu yılların Türkiye’sinde Atatürk’ün girişimleriyle şekillenen tarih ve dil tezlerinin hazırlanmasında da görev almıştır. Engin, 1942 yılında öğretmenlik mesleğinden ayrılmasının ardından hiçbir resmî görev almamış ve vefatına kadar eski Türk tarihi ile Kemalizm’i anlatan eserler yazmıştır. Soğuk Savaş ortamında “anti-komünist” niteliği haiz yazılar kaleme almış olan Engin’in, 1950’li yıllardan itibaren “Türkçü” vasfı biraz daha ön plana çıkmıştır. “Öz Türkçe” olarak yazdığını ifade ettiği kitaplarında ırkçılığa varan görüşler öne sürmüş, Türkiye’de sol ideolojilerin yükselişe geçtiği 1960 sonrasında ise sert bir komünizm aleyhtarı olarak dikkat çekmiştir. Bu çalışma, Engin’in düşünce dünyasını özetleyen üç ana düşünce olan Kemalizm, milliyetçilik ve anti-komünizm bağlamında kendisinin modern Türk siyasal düşüncesi içerisindeki yerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.

Mehmet Saffet (Arin) Engin is an intellectual who wrote over thirty books and many articles during the Turkish Republic era, from the one-party rule until the end of the 1970s. After studying sociology and philosophy in the USA, Engin returned to Turkey and lectured to students at various schools, and he wrote books on ancient Turkish history and language. Drawing Atatürk's attention, Engin attended his meetings at Çankaya Mansion. Engin became one of the first members of the Turkish Historical Society and the Turkish Language Association; he also played a significant role in preparing the Turkish history and language theses shaped by Atatürk's initiatives in the 1930s. After leaving his teaching profession in 1942, he wrote works describing the old Turkish history and Kemalism until his death. Engin wrote articles with an "anti-communist" nature during the Cold War period, and after the 1950s, his "Turkist" views became more noticeable. İn his books, which stated that he wrote in "Pure Turkish" (Öz Türkçe), he put forward views that were almost racist, and after 1960, when leftist ideologies were on the rise in Turkey, he drew attention as a staunch anti-communist. This study aims to determine Engin's place in modern Turkish political thought in the context of Kemalism, nationalism and anti-communism, which are three main ideas that summarize his world of thought.