Ortaokul öğrencilerinin matematik odaklı epistemolojik inançları ile üstbilişsel farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki (Afyonkarahisar örneklemi)

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin matematik odaklı epistemolojik inançları ile üstbilişsel farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeliyle desenlenen bu çalışmanın örneklemini, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Afyonkarahisar’da ortaokul kademesinde öğrenim gören 494 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İlhan ve Çetin (2013) tarafından geliştirilen “Matematik Odaklı Epistemolojik İnanç Ölçeği” ile Sperling, Howard, Miller ve Murphy (2002) tarafından geliştirilen; Karakelle ve Saraç (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Çocuklar İçin Üstbilişsel Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Betimsel analizler sonucunda öğrencilerin matematik odaklı epistemolojik inancın ‘Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç [ÖÇBOİ]’ boyutu yüksek düzeyde, ‘Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç [ÖYBOİ]’ ve ‘Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç [TBDVOİ]’ boyutları orta düzeyde olduğu görülmüştür. Üstbilişsel farkındalık düzeylerinin ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi sonucunda üstbilişsel farkındalık ile ‘Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç [ÖÇBOİ]’ boyutu arasında pozitif yönlü orta düzeyde, ‘Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç [TBDVOİ]’ boyutu ile arasında negatif yönde zayıf düzeyde ilişki belirlenirken, ‘Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç [ÖYBOİ]’ boyutu ile arasında ilişki olmadığı görülmüştür. Basit doğrusal regresyon analizi sonucunda ise öğrencilerin ÖÇBOİ boyutunun üstbilişsel farkındalıklarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study is to determine the relationship between the mathematics-oriented epistemological beliefs of secondary school students and their metacognitive awareness levels. The sample of this study, which was designed with the relational survey model, one of the quantitative research methods, consists of 494 secondary school students studying in Afyonkarahisar in the 2021-2022 academic year. The "Mathematics-Oriented Epistemological Belief Scale" developed by İlhan and Çetin (2013) and “Metacognitive Awareness Scale for Children” developed by Sperling, Howard, Miller, and Murphy (2002) AND adapted into Turkish by Karakelle and Saraç (2007) were used. As a result of the descriptive analyses, it was seen that the students' math-oriented epistemological belief "Belief that Learning Depends on Effort" dimension was at a high level, while the "Belief that Learning Depends on Ability" and "Belief that There is Only One Truth" dimensions were at a moderate level. It has been determined that metacognitive awareness levels are high. As a result of correlation analysis, while a moderate and positive relationship between metacognitive awareness and "belief that learning depends on effort", and a weak and negative relationship between metacognitive awareness and "belief in the existence of only one truth" were found, the relationship between metacognitive awareness and "belief that learning depends on talent" is not significant. As a result of the simple linear regression analysis, it was found that the students' "belief that learning depends on effort" was a significant predictor of their metacognitive awareness dimension.