Fas Ouarzazat ili Taznakht Kasabası berberi halılarının tasarımının incelenmesi

Abstract

El dokumaları, bir toplumun estetik, dinsel, siyasal, ekonomik, sosyal, coğrafi ve kültürel birikimlerinin sonucu olarak biçimlenir ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Her ülke, farklı el dokumaları kültürüyle kendisini diğer ülkelerden ayıran özelliklere sahiptir. Her milletin kendi yaşama şekline uygun, kültür ve dini inanışına göre bir dokuma şekli oluşturduğu bilinmektedir. Ouarzazat’nın 80 km güneyinde, büyük Taznakht topraklarında, özgür bir halkın hikâyesi yazılmıştır. Amazigh olarak da adlandırılan Berberiler, Fas’ın ve daha genel olarak Kuzey Afrika’nın en eski sakinleridir. Kendi dilleri, kültürleri vardır ve belirsiz kökenlerinden kimliklerini korumak için mücadele etmektedirler. Amazigh’ın kültüründe önemli bir yeri olan ve bu geleneği nesilden nesille aktaran el dokumaları, günümüze kadar güçlü bir şekilde işlevselliğiyle varlığını sürdürmüştür. Taznakht’taki halı dokumacılığı önemli bir geçim kaynağıdır. Koyundan elde edilen yün, dokumalarda kullanılmış, özellikle Sirwa koyun yetiştiriciliğinin Sirwa Dağı’nda ve çevresinde yaygın olması burada en kaliteli yünlü dokumalarının yapılmasına olanak tanımıştır. Bu çalışmada, Fas’ın Ouarzazat İli’ne bağlı Taznakht Kasabası’nda Berberi halı dokumacılığı hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Fas kültürünün ayrılmaz bir parçası olan Fas Berberi dokuma sanatını ve özellikle halıları tanıtılarak yazılı kaynak haline getirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada alan araştırması, literatür taraması, kaynak kişilerle görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Halıların hammaddesi, ilmek türü tespit edilmiş, eni ve boyu ölçülmüştür. Ayrıca atkı, ilmek sıraları sayılmış, renk, desen özellikleri belirlenmiş, halı dokumacılığının yasatılması için önerileri bulunulmuştur.

Hand weavings reflect a society's aesthetic, religious, political, economical, social, geographical and cultural journey throughout time and passed down from one generation to the next. Therefore, each country and each nation have features that distinguish their own hand weaving style from eache other. In the great land of Taznakht, 80 km south of Ouarzazat, the story of a free people was written. The Berbers, also called the Amazigh, are the oldest inhabitants of Morocco; North Africa to be more specific. They have their own language, culture and faced variant challenges to preserve their identity from an uncertain future. One of the preserved artistic tradition is hand weaving, which occupies a significant place in the Amazigh's culture and survived until today against all odds. Carpet weaving in Taznakht is an important source of livelihood. The wool used in weaving is obtained from sheep breading, which is widely spread in and around Sirwa Mountain. Hence the high quality woolen weaving in this area. This study introduces the Moroccan Berber weaving art, with the carpets as a focal point. We'll bo focusing on the Berber carpet weaving in Taznakht Town of Ouarzazat Province south of Morocco’s High Atlas mountains. The objective here, is to create an descriptive written source of the Moroccan Berber carpet weaving art. The research methods used are: relevant documentation (from both internet research and literature reviews), field research, interviews with direct local sources and detailed design analysis (which include the raw materials, type of loops, dimensions, count of weft and loop rows, colours and patterns characteristics). The research include, as well, a carpet weaving design suggestion as an attempt to revive the Moroccan Berber weaved carpets.