Erken cumhuriyet dönemi musiki inkılabının yeni ses gazetesi tarafından düzenlenen 'Alaturka/Alafranga Musiki Meselesi' başlıklı anketi üzerindeki yansımaları

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğu günden itibaren, kurucu kadrolarının siyaset, ekonomi, bilim, kültür vb. alanlarda oluşturduğu modernizm odaklı ideoloji ile birçok yenilik ve düzenlemeye sahne olmuştur. Bu ideoloji doğrultusunda atılan adımlar, diğer alanlarda olduğu gibi kültür alanında da önemli değişimlerin oluşmasına sebep olmuş ve Türk kültürünün en önemli ögelerinden biri olan Türk musikisini de etkilemiştir. Sanayi-i Nefise Encümeni tarafından 5 Eylül 1926 yılında alınan karar sonucu, Türk musikisinin yasaklanmasına varan bir süreç içine girilmiş, devletin resmî musiki politikaları, halk ve dönemin musikişinasları tarafından tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, encümenin aldığı karar sonucu ortaya çıkan tartışmaların, Yeni Ses gazetesi tarafından yayımlanan “Alaturka/Alafranga Musiki Meselesi” başlıklı anketi üzerinden incelenmesidir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, tarihsel araştırma modeli uygulanmış ve araştırma kapsamında Milli Kütüphanenin Süreli Yayınlar bölümünde bulunan gazetenin, kararın alındığı tarih ile anketin sonlandığı tarih arasındaki sayfaları incelenerek betimlenmiştir. Bu araştırmadan elde edilen veriler ışığında; Cumhuriyetin kurucu kadrolarının resmî musiki politikası, alaturka musikinin yasaklanmasının doğurduğu sonuçlar, kararın halk tarafından nasıl karşılandığı ve dönemin musikişinaslarının karar hakkındaki görüşleri gibi önemli sonuçlara ulaşılmıştır.

Since the day it was founded, the Republic of Turkey has witnessed many innovations and regulations with its modernism-oriented ideology created by its founding staff in fields such as politics, economy, science and culture. The steps taken in line with this ideology caused important changes in the field of culture as well as in other fields, and also affected Turkish music, one of the most important elements of Turkish culture. As a result of the decision taken by the Fine Arts Committee on September 5, 1926, a process leading to the banning of Turkish music began, and the official music policies of the state began to be discussed by the public and the musicians of the period. The aim of this study is to examine these debates through the Yeni Ses newspaper's survey titled "Alaturka/Alafranga Music Issue". For the purpose of the study, the historical research model was applied and within the scope of the research, the pages of the newspaper in the Periodicals section of the National Library between the date of the decision and the end of the survey were examined and described. In the light of the data obtained from this research; Important results such as the official music policy of the founding cadres of the Republic, the consequences of banning Turkish music, how the decision was welcomed by the public and the opinions of the musicians of the period about the decision were reached.