TRT İzmir Radyosu’ndan bir nefes: Kemal Kırmızı

Abstract

Mey, hüzünlü ve yanık sesi, benzersiz rengi ve tınısıyla zengin bir geleneğin modern ve geleneksel yaşamını yansıtan, amatör ve usta sanatkârlar tarafından seslendirilen kadim bir çalgıdır. Bu sanatkârlardan halk müziği yorumculuğuna damga vuran Kemal Kırmızı, halk ezgilerini yöre tavrı içerisinde, üslubunda ve geleneksel yapı çerçevesinde icrâ etmiştir. Ayrıca Kemal Kırmızı, icrâlarındaki yorum farklılığı ve üslubu ile dönemin musiki sanatı içerisindeki yerini de almıştır. Kırmızı, başta TRT İzmir Radyosu olmak üzere mey çalımı hususunda konservatuvar öğrencilerine de katkılar sağlamış, kendi yöresine ait pek çok ezginin de kültürel hafızaya kodlanmasında önemli roller üstlenmiştir. Araştırmamız halk müziği sanatçısı Kırmızı’nın yaşam öyküsü, sanatçı kimliği (mey sanatçılığının teknik yönden incelenmesi) ve derlemecilik faaliyetlerine olan katkıları hakkında bilgi verilmesi yönüyle önem arz etmektedir. Ayrıca Kemal Kırmızı’nın hayatının detaylı bir biçimde incelendiği ilk akademik çalışma olması ve bazı mey kayıtlarının ilk kez notaya alınması bakımından da ayrı önem arz etmektedir. Kırmızı’nın mey icrâ tekniği yönüyle yöresel mey tavrı bakımından bilinen önemli temsillerden olduğu söylenebilir. Bu çalışmada sanatçının hayatına ve sanatçı kimliğine yönelik bulgular elde edilmiş, mey sanatının yöresel tavır ile seslendirilmesi ve yaygınlaştırılarak yaşatılması, gelecek kuşaklara aktarılması amaçlanmıştır. Veri toplama sürecinde ise doküman inceleme ve görüşme (mülakat) teknikleri kullanılmış, Kemal Kırmızı’nın yaşam öyküsü ve derlemeciliği yönüyle ilgili bulgulara, mey icrâsının teknik özellikleri bakımından sonuçlara ulaşılmıştır.

Mey is an ancient instrument that reflects the modern and traditional life of a rich tradition with its sad and burning sound, unique colour and timbre, and is performed by amateur and master artists. Among these artists, Kemal Kırmızı, who left his mark on the interpretation of folk music, performed folk melodies in the local manner, style and traditional structure. In addition, Kemal Kırmızı took his place in the musical art of the period with the difference of interpretation and style in his performances. Kırmızı has also contributed to conservatory students in the field of mey playing, especially TRT Izmir Radio, and has played an important role in encoding many melodies of his region into cultural memory. Our research is important in terms of giving information about the life story of folk music artist Kırmızı, his artist identity (technical examination of mey playing) and his contributions to compilation activities. In addition, it is also important in terms of being the first academic study to examine Kemal Kırmızı's life in detail and notating some of his mey recordings for the first time. It can be said that Kırmızı is one of the most important representations known in terms of local mey style in terms of mey performance technique. In this study, findings on the artist's life and artist identity were obtained, and it was aimed to keep the art of mey alive by performing and popularising it with a local style and to transfer it to future generations. In the data collection process, document analysis and interview techniques were used, and findings related to Kemal Kırmızı's life story and compilations, and conclusions were reached in terms of the technical characteristics of mey performance.