Sakarya ve Balıkesir bölgelerindeki inek ve düvelerde şekillenen güç doğumların retrospektif olarak değerlendirilmesi

Abstract

Sunulan çalışmada, Sakarya ve Balıkesir şehirlerindeki inek ve düvelerde görülen güç doğumların retrospektif olarak etiyolojisini belirlemek, güç doğum sonrası inek ve düvelerin sağlık değerlerini ölçmek ve buzağıların yaşama gücünü belirlemek amacıyla Sakarya ve Balıkesir bölgelerinden 20’şer tane olmak üzere toplam 40 veteriner hekim ile yüz yüze anket çalışması yürütülmüştür. Bu araştırmada hazırlayıcı faktörlerin güç doğumlardaki etkisinin önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Katılımcılara açık uçlu sorular, kapalı uçlu seçenekli sorular ve 5ʹli likert tipi ölçek soruları yöneltilmiştir. Toplanan verilerin analizinde betimsel analiz testleri kullanılmıştır.

Çalışmanın bulguları neticesinde güç doğumlar veteriner hekimlere göre %46,0 Holstein, %71 kapalı ahırlarda ve %46,0 oranında kış mevsiminde gerçekleşmektedir. Etiyolojik olarak güç doğumlar katılımcılara göre %50 maternal, %50 fötal kaynaklı olabilmektedir. Fötopelvik orantısızlıkta %47,03 relatif, %52,97 oranında absolut orantısızlık şekillenebilmektedir. Maternal nedenlerden, doğum kanalına bağlı güç doğumlarda pelvik kanal yetersizliği, serviks kanal yetersizliği, uterus vaziyet değişikliği ve vulvajinal kanal yetersizliğini katılımcılar, ineklerde sırasıyla %30,2; %26,4; %28,3; %13,0 oranında; düvelerde ise sırasıyla 46,2; %26,9; %13,5; %9,6 oranında karşılaşıldığını belirtmişlerdir.

Doğan buzağının ilk 15 gün yaşama gücü üzerine veteriner hekimlerin %60ʹı prematüre buzağının nadiren yaşadığını, %52,5ʹi dev yavrunun sık sık yaşadığını, %82,5ʹi ikiz veya çoğul buzağıların sık sık yaşadığını, %62,5ʹi sezaryen operasyonu sonucu doğan buzağının sık sık yaşadığını belirtmişlerdir. Güç doğum sonrası inek ve düvelerde metabolik ve reprodüktif hastalıklarının arttığı araştırmacıların ortak kanısıdır. Çalışmada katılımcıların %57,5ʹi güç doğum sonrası retensiyo sekundinarum ile sık sık karşılaştıklarını, %40ʹı metritis ile sık sık karşılaştıklarını, %37,5ʹi ketozis ile ara sıra karşılaştıklarını, %42,5ʹi mastitis ile ara sıra karşılaştıklarını, %42,5ʹi ayak hastalıkları ile nadiren karşılaştıklarını, %55ʹi paraliz ile ara sıra karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Güç doğum sonrası buzağılama-gebe kalma süresi ise katılımcıların %45,8ʹsine göre 90-120 gün aralığında olmaktadır.

Sunulan çalışmanın sonuçlarına göre yetiştiricilerimiz güç doğuma risk teşkil edebilecek konularda bilinçlendirilmelidir. Kuru dönem içindeki hayvanların refah standartları yükseltilmeli, hayvan beslenme yeterli ve dengeli olmalıdır.

In this research, it was aimed to retrospectively determine the etiology of dystocia in cows and heifers in Sakarya and Balıkesir regions, to measure the health values of cows and heifers after dystocia and to determine the viability of calves. A face-to-face survey was conducted with a total of 40 veterinarians, 20 from each of Sakarya and Balıkesir regions. This research aims to reveal the importance of predisposing factors. Open-ended questions, closed-ended questions and 5-point Likert-type scale questions were asked to the participants. Descriptive analysis tests were used to analyze the collected data.

According to veterinarians, 46.0% of dystocia occur in Holsteins, 71% in closed barns and 46.0% in winter. Etiologically, dystocia may be 50% maternal and 50% fetal, according to the participants. In fetopelvic disproportion, 47.03% relative and 52.97% absolute disproportion may occur. Among maternal reasons, pelvic canal insufficiency, cervix canal insufficiency, uterine condition change, vulvaginal canal insufficiency in dystocia due to the birth canal were 30.2%; 26.4%; 28.3%; 13.0% in cows respectively and 46.2; 26.9%; 13.5%; 9.6% in heifers respectively.

Regarding the survival rate of the born calf in the first 15 days, 60% of the veterinarians stated that the premature calf rarely lived, 52.5% reported that the giant calf lived frequently, 82.5% stated that twin or multiple calves lived frequently, and 62.5% stated that the calf born as a result of a cesarean section lived frequently.

It is the common opinion of researchers that metabolic and reproductive diseases increase in cows and heifers after dystocia. 57.5% of the participants stated that they frequently encountered retention secundinarum after dystocia, 40% stated that they frequently encountered metritis, 37.5% reported that they occasionally encountered ketosis, 42.5% reported that they occasionally encountered mastitis, 42.5% reported foot diseases, and 55% stated that they encountered paralysis occasionally. The calving-conception period after dystocia is between 90-120 days, according to 45.8% of the participants.

According to survey results our breeders should be raised awureness about risks of dystocia. Animals in dry period shoul be raised welfare standards and feeding the animals should be sufficient and balanced.