Cumhuriyet dönemi kalkınma planlarında üstün zekalı ve yetenekli öğrencilere yönelik hedefler, politikalar ve uygulamalar

Abstract

Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda gerçekleştireceği uzun dönemli büyüme hedeflerini ve politikalarını yansıtan temel politika dokümanlar, kalkınma planlarıdır. Kalkınma planlarındaki başlıklardan biri de eğitim olup, eğitimin mevcut durumu ile gerçekleştirilmesi planlanan hedef ve politikalara yer verilmektedir. Bu araştırmada kalkınma planlarında üstün zekalı ve yetenekli öğrencilere yönelik belirlenen hedef ve politikalar ile her kalkınma planı döneminde üstün zekalı ve yetenekli öğrenciler ile ilgili yapılan çalışmalar belirlenerek karşılaştırılmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı “Kalkınma planlarında üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerle ilgili yer alan hedef ve politikalar ile kalkınma planları döneminde üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerle ilgili yapılan çalışmaların belirlenmesi” şeklindedir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilmiş, betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Doküman olarak on bir kalkınma planı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, kalkınma planları döneminden öncede üstün zekalı ve yetenekli öğrencilere yönelik çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerle ilgili gerçekleştirilen bir kısım çalışmaların kalkınma planları doğrultusunda gerçekleştirilmesine rağmen bir kısım çalışmaların da kalkınma planları doğrultusunda gerçekleştirilmediği ve başarısızlıklar da yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Kalkınma planları doğrultusunda yapılan çalışmaların büyük bir bölümü, Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler, farklı kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Onuncu kalkınma planından sonra BİLSEM, destek eğitim odaları ve ARGEM gibi farklı uygulamalara yer verildiği, öğrencilerin ilgi, yetenek ve yaratıcılıklarına yönelik faaliyetler gerçekleştirildiği görülmektedir.

The main policy documents reflecting the long-term growth targets and policies that Türkiye will realize in the economic, social and cultural fields are the development plans. One of the titles in the development plans is education, and the current status of education and the objectives and policies that are planned to be realized are included. In this research, the goals and policies determined for gifted and talented students in development plans and the studies on gifted and talented students in each development plan period were determined and compared. In this direction, the aim of the research is to determine the objectives and policies regarding gifted and talented students in development plans and the studies conducted on gifted and talented students in the development plans period. The research was carried out with the document analysis method, one of the qualitative research methods, and the descriptive analysis technique was used. Eleven development plans were used as documents. As a result of the research, it is seen that studies were carried out for gifted and talented students before the development plans period. Although some studies on gifted and talented students were carried out in line with development plans, it was concluded that some studies were not carried out in line with development plans and there were also failures. Most of the studies carried out in line with the development plans are carried out by the Ministry of National Education, universities, different institutions and organizations. After the tenth development plan, it is seen that different applications such as BİLSEM, resource rooms and ARGEM were included, and activities were carried out for the interests, abilities and creativity of the students.