Isparta bölgesinde neonatal buzağılarda ishale neden olan bazı enfeksiyöz etkenlerin prevalansının araştırılması

Abstract

Bu tez çalışması hayvancılık sektöründeki kayıpların en önemli sebeplerinden olan nenonatal buzağı ishallerinin etiyolojik faktörlerinin Isparta İli ve çevresi için ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla yaşları 1 ile 30 gün arasında değişen Isparta İli ve çevresinde halk elinde bulunan 30 adedi neonatal ishal geliştirmiş ve 10 adedi klinik olarak sağlıklı toplam 40 baş buzağı üzerinde yürütülmiştür. Hayvanların tümünde klinik muayeneler yapılmış, Single Radial Immunodiffusion Testleri kullanılarak alınan taze dışkı örneklerinde Cryptosporidium spp., Escherichia coli, Rotavirüs ve Coronavirüs ile Giardia türlerinin varlıkları araştırılmıştır. Yaptığımız immünolojik ölçümler sonucunda ishalli buzağıların %16’sında rotavirüs, %22.25’inde coronavirüs, %19.5’inde cryptosporidium türleri, %18.75’inde Escherichia coli, %5.25’inde Giardia türleri, %32’sinde çoklu etken ve %36.25’inde ise diğer sebeplerin varlığı tespit edilmiştir. Klinik bakıda kontrol gurubu (n=10) hayvanlarla karşılaştırıldığında, ishalli buzağılarda vücut sıcaklığının daha düşük olduğu, buna karşılık kalp ve solunum frekanslarının ise daha yüksek olduğu ve aralarındaki farkın istatistiksel açıdan önem (p<0.05) arz ettiği görülmüştür. Kontrol gurubu hayvanlarla karşılaştırıldığında ishalli buzağılarda WBC, NOTR ve HTC düzeylerinin önemli derecede (p<0.05) arttığı, buna karşılık LENF, RBC ve HG düzeylerinin ise önemli derecede (p<0.05) düştüğü gözlenmiştir. Çalışmanın sonucunda elde ettiğimiz bulgular Isparta ili ve çevresinde coronavirüs, cryptosporidium ve Escherichia coli etkenlerinin ishalin oluşumunda baskın oldukları görülmekle birlikte, ishalin oluşumunda miks enfeksiyonların ve diğer sebeplerin de (beslenme hataları ve diğer patolojik ajanlar vs.) oldukça önemli rollerinin bulunduğu tespit edilmiştir. İshalli buzağıların tedavisinde ve ishalden korunmada bu olguların bir bütün olarak göz önünde bulundurulmasının başarıda önemli rol oynayacağı düşünüldüğünde, yaptığımız bu tez çalışmasının Isparta İli ve ülkemiz hayvancılığına önemli katkılar sağlayacağı kanaatindeyiz. Keza bu tez çalışmamız bu alanda Isparta İli ve çevresinde yapılan ilk çalışmadır ve aynı konuda bundan sonra gerçekleştirilecek çalışmalara kaynak teşkil edecektir.

This thesis study was conducted to reveal the etiological factors of neonatal calf diarrhea, which is one of the most important causes of losses in the livestock sector, for Isparta Province and its surroundings. For this purpose, a total of 40 calves, aged between 1 and 30 days, 30 of which developed neonatal diarrhea and 10 of which were clinically healthy, were found in the hands of the public in Isparta Province and its surroundings. Clinical examinations were performed on all animals, and the presence of Cryptosporidium spp., Escherichia coli Rotavirüs and Coronavirüs and Giardia species were investigated in fresh fecal samples taken using Single Radial Immunodiffusion Tests. As a result of our immunological measurements, 16% of the calves with diarrhea had rotavirüs, 22.25% had coronavirüs, 19.5% had cryptosporidium species, 18.75% had Escherichia coli, 5.25% had Giardia species, 32% had multiple factors, and 36.25% had other causes. When compared with the control group (n=10) animals, in clinical examination, it was determined that body temperature was lower in calves with diarrhea, whereas heart and respiratory frequencies were higher, and the differences were statistically significant (p<0.05). When compared with the control group animals, it was determined that WBC, NOTR, and HTC levels increased significantly (p<0.05) in calves with diarrhea, whereas LYMPH, RBC, and HG levels decreased significantly (p<0.05). The findings we obtained as a result of the study show that coronavirüs, cryptosporidium and Escherichia coli agents are dominant in the formation of diarrhea in Isparta and its surroundings, while mixed infections and other causes (feeding errors and other pathological agents, etc.) also play important roles in the formation of diarrhea. Considering these cases as a whole will play an important role in the success of the treatment of calves with diarrhea and protection from diarrhea, we believe that this thesis study will make significant contributions to the animal husbandry of Isparta and our country. Likewise, this thesis is the first study in this field in Isparta Province and its surroundings and will constitute a resource for future studies on the same subject.