Yerel halk ve ziyaretçilerin duygusal yiyecek aidiyeti gastronomi imajına yönelik algıları ile somut olmayan kültürel miras kapsamındaki tutumlarının incelenmesi: Afyonkarahisar örneği

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Afyonkarahisar ilinin yöresel mutfak kültürünün korunması ve gastronomi turizminin geliştirilmesi adına yerel halk ve ziyaretçilerin duygusal yiyecek aidiyeti, gastronomi imajına yönelik algıları ile Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) kapsamındaki tutumlarının incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Afyonkarahisar ilinin SOKÜM unsurları olan Türk lokumunu ve Afyon kaymağını satın alan yerel halk ve ziyaretçiler oluşturmaktadır. Araştırmada ek olarak yerel halk ve ziyaretçilerin ilgili unsurlara yönelik tekrar satın alma niyetleri de incelenmiştir. Araştırmada olasılığa dayalı olmayan örneklemden amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Veriler Aralık 2020 – Mayıs 2021 tarihleri arasında yerel halka 412 ve ziyaretçilere 395 toplamda 807 adet anket uygulanmıştır. Araştırmada yer alan ilgili değişkenler hem yerel halktan hem de ziyaretçilerden elde edilen veriler iki model kapsamında ayrı ayrı analiz edilmiştir. Elde edilen veriler Smart PLS istatistik programı ile analiz edilmiş ve verilerin çözümlenmesinde yapısal eşitlik modellemesinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, her iki modelde de (Model I ve Model II) duygusal yiyecek aidiyetinin gastronomi imajı üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu, gastronomi imajının ekonomik, kültürel ve sosyal tutum üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya ek olarak Model I’de kültürel, sosyal ve ekonomik tutumun tekrar satın alma niyeti üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Model II’de ise kültürel ve ekonomik tutumun tekrar satın alma niyeti üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisi bulunmakta iken, sosyal tutumun anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. İlgili araştırma sonuçları dâhilinde sektörel ve akademik alana yönelik öneriler geliştirilmiştir

The primary purpose of this research is to investigate the affective food belonging, perceptions of gastronomy image, and attitudes towards the İntangible Cultural Heritage (İCH) of local people and visitors in order to protect the local food culture of Afyonkarahisar province and develop gastronomic tourism. The research population consists of local people and visitors who purchase Turkish delight and Afyon cream, which are the İCH elements of Afyonkarahisar province. İn addition, the repurchase intentions of local people and visitors towards the related elements were also determined. The purposive sampling method of non-probability sampling was used in the research. The questionnaire technique was used as the data collection method in the research. Between December 2020 and May 2021, 412 questionnaires were administered to locals, and 395 questionnaires were administered to visitors, totaling 807. The relevant variables in the research were analyzed separately within the two models of data obtained from local people and visitors. The data obtained were analyzed using Smart PLS statistical software, and structural equation modeling was used to analyze the data. According to the research results, in both models (Model İ and Model İİ), it was found that affective food belonging has a significant positive effect on gastronomy image, and gastronomy image has a significant positive effect on economic, cultural, and social attitudes. İn addition, in Model İ, cultural, social, and economic attitudes were found to have a positive and significant effect on repurchase intention. İn Model İİ, cultural and economic attitudes have a positive and significant effect on repurchase intention, while social attitudes have no significant effect. Suggestions for industry and academia have been developed from the research findings.