Sosyal bilgiler öğretim programı bağlamında Trt belgesellerinin incelenmesi ve infografiklerle gösterilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 4. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında yer alan öğrenme alanları, kazanımlar, beceriler ve değerler açısından TRT belgesellerinin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri TRT belgesellerinin dokuz farklı kategorisinden 2019-2022 yıllarını kapsayan ve en çok izlenilen 492 bölümünden olacak şekilde ölçüt alınarak seçilen 135 bölümle elde edilmiştir. Araştırmada nitel veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. TRT Belgeselleri bu araştırmada doküman olarak ele alınmıştır. Araştırmada amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen veriler hem tablolarla verilmiş hem de infografik tasarlanarak gösterilmiştir. Araştırma sonucunda infografiklerle gösterilen TRT belgesellerinin Sosyal Bilgiler dersi öğretimine yardımcı olacak, derslerin verimliliğini arttıracak eğitsel bir araç olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki tüm öğrenme alanlarıyla ilişkilendirme yapılan kategori TRT belgesellerinden Bilim Teknoloji ve Doğa-Gezi kategorisindeki belgeselleridir. Araştırmanın bulgularından elde edilen sonuca göre tüm belgesel kategorileri bazında, kazanımlar açısından en fazla ilişkilendirmeye sahip olan öğrenme alanı İnsanlar Yerler ve Çevreler olmuştur. Tüm belgesel kategorileri incelendiğinde kazanımlar açısından en fazla ilişkilendirme “SB.4.3.1. Çevresindeki herhangi bir yerin konumu ile ilgili çıkarımlarda bulunur.” kazanımıyla yapılmıştır. İncelenen tüm belgesel kategorilerinde “SB.4.1.1. Resmî kimlik belgesini inceleyerek kişisel kimliğine ilişkin çıkarımlarda bulunur.”, “SB. 4.1.4. Kendisini farklı özelliklere sahip diğer bireylerin yerine koyar.”, “SB.4.1.5.” Diğer bireylerin farklı özelliklerini saygı ile karşılar.”, “SB.4.6.3. Okul yaşamında gerekli gördüğü sosyal etkinlikleri önerir.”, “SB.4.3.2. Günlük yaşamda kullandığı mekânların krokisini çizer. “ ve “SB.4.7.2. Türkiye’nin komşuları ve diğer Türk Cumhuriyetleri ile olan ilişkilerini kavrar.” kazanımları en az ilişkilendirilebilen kazanımlar olmuştur. Mekanı algılama becerisi TRT belgesellerinde en çok ilişkilendirilen beceri iken, en az ilişkilendirilebilen becerilerin finansal okuryazarlık ve kanıt kullanma becerileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. TRT belgeselleri değerler açısından incelendiğinde en fazla ilişkilendirilebilen değer çalışkanlık değeri olurken, en az ilişkilendirilebilen estetik ve dürüstlük değerleri olmuştur.

The aim of this study is to examine TRT Documentaries in terms of learning fields, acquisition, skills and values in the 4th grade Social Studies Curriculum. Qualitative research method was used in the research and the research was carried out with the design of case study, one of the qualitative research methods. The data of the research was obtained with 135 episodes from 9 different categories of TRT documentaries covering the years 2019-2022 and selected as criteria from 492 most watched episodes. In the research, document analysis, one of the qualitative data collection methods, was used. TRT Documentaries were used as documents in this research. The criterion sampling method, one of the purposive sampling methods, was used in the research. The data were analyzed with the content analysis method. The data obtained are presented both in tables and in an infographic design. As a result of the study, it was discovered that the selected documentaries could be utilised as an educational tool to support Social Studies course teaching. In the research, the category that I did not go with all learning areas in the Social Studies Curriculum is the TRT documentaries in the Science-Technology and Nature-Trip category. According to the findings from thedata obtained, the learning field which demonstrated the highest level of association considering the ‘acquisition’ concern was found as “People, Places and Environments”. When all documentary categories were examined, the highest level of association in terms of acquisition was generated through Social Studies 4.3.1 “It makes inferences about the location of any place around it.” Type of acquisition. In all documented categories reviewed “SS.4.1.1. Puts himself in the shoes of other individuals with different characteristics.”, “SS.4.1.5. Respects the different characteristics of other individuals.”, “SS.4.6.3. Suggests social activities that it deems necessary in school life.”, “SS. 4.3.2. Draws a sketch of the spaces used in daily life.” And “SS. 4.7.2. Comprehends Turkey's relations with its neighbors and other Turkic Republics.” Gains were the least attributable gains. When documentary categories were investigated with regard to skills, the most associated skill was perception of space and the least one was discovered as financial literacy and using evidence. When documentary categories were investigated with regard to values, the most associated value was industriousness, and the least were aesthetic and honesty.