Kaynak temelli yaklaşım çerçevesinde bilişim teknolojisi yetkinliği, örgütsel öğrenme ve firma performansı arasındaki ilişki

Abstract

Stratejik yönetim biliminde, firmaların rekabet avantajı kazanması ve avantajın sürdürülebilir olması önem arz etmektedir. Kaynak Temelli Yaklaşım (KTY)’a göre rekabet avantajını oluşturan asıl unsur, firmaların kendilerine özgü kaynak ve yetenekleridir. Değerli, nadir, ikame edilemez ve taklit edilemez özellikleri ile rekabet avantajı kaynağı olabileceği değerlendirilen Bilişim Teknolojisi (BT) yetkinliği ve örgütsel öğrenme ile firmaların performansı arasındaki nedensel ilişkilerin incelenmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı; BT yetkinliği, örgütsel öğrenme ve firma performansı arasındaki ilişkinin araştırılması, BT yetkinliğinin örgütsel öğrenmeyi nasıl etkilediğinin ortaya çıkarılması, örgütsel öğrenmenin firma kaynakları ve sürdürülebilir rekabet avantajını artırmadaki rolünün tespit edilmesi, firmanın BT'ye yatırım yapması ile kârlılığını artırması arasındaki ilişkinin belirlenmesi olmuştur. Araştırmada kullanılan değişkenler ile ilgili yerli ve yabancı literatürde incelenmiş, kavramsal açıklaması yapılarak kuramsal alt yapı oluşturulmuştur. Araştırmanın evreni olarak Türkiye’nin en büyük 1000 kuruluşundaki firma yöneticileri kabul edilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış, faaliyet gösteren 25 farklı sektördeki firmaların tümü örneklem olarak çalışmaya dahil edilmiş, firmaların toplam 284 adet orta ve üst düzey yöneticisi anket değerlendirmesine katılmıştır. Katılımcıların ankete ilişkin verdikleri cevaplar; doğrulayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelasyon analizi, yüzde, frekans, standart sapma, aritmetik ortalama analiz yöntemleri SPSS 25.0 ve AMOS 21.0 programları kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; BT yetkinliği ile firma performansı arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı, BT yetkinliği ile örgütsel öğrenme yeteneği ve örgütsel öğrenme süreci arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu olduğu, örgütsel öğrenme yeteneği ile firma performansı arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı, örgütsel öğrenme süreci ile firma performansı arasında istatistiksel olarak anlamlı fakat olumsuz bir ilişkinin olduğu, BT yetkinliğinin firma performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı, BT yetkinliğinin örgütsel öğrenme yeteneği ve örgütsel öğrenme süreci üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu, BT yetkinliğinin firma performansı örgütsel öğrenme yeteneği ve örgütsel öğrenme süreci üzerindeki etkisinde firmanın faaliyette bulunduğu sektöre göre farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

İn strategic management science, it is important that firms gain competitive advantage and that the advantage is sustainable. According to the Resource-Based Approach (RBA), the main factor that creates the competitive advantage is the unique resources and capabilities of the firms. İt has become necessary to examine the causal relationships between İnformation Technology (İT) competency and organizational learning, which is considered to be a source of competitive advantage with its valuable, rare, non-substitutable and inimitable features, and the performance of firms. İn this direction, the aim of this study has been that investigating the relationship between İT competency, organizational learning and firm performance, revealing how İT competency affects organizational learning, determining the role of organizational learning in increasing firm resources and sustainable competitive advantage, determining the relationship between the firm's investment in İT and increasing its profitability. The variables used in the research were examined in the domestic and foreign literature, and the theoretical background was created by making conceptual explanations. As the study population, firm executives in Turkey's top 1000 firms were accepted. Convenience sampling method was used, all firms operating in 25 different sectors were included in the study as a sample, and a total of 284 middle and senior managers of the firms were participated in the survey evaluation. Responses of the participants regarding the survey; confirmatory factor analysis, reliability analysis, correlation analysis, percentage, frequency, standard deviation, arithmetic mean analysis methods were analyzed using SPSS 25.0 and AMOS 21.0 programs. İt has been concluded according to the findings obtained that there is no significant relationship between İT competency and firm performance, there is a significant positive relationship between İT competency and organizational learning capability and organizational learning process, there is no significant relationship between organizational learning capability and firm performance, there is a statistically significant but negative relationship between organizational learning process and firm performance, İT competency does not have a significant effect on firm performance, İT competency has a significant effect on organizational learning capability and organizational learning process, there is no difference in the effect of İT competency on firm performance, organizational learning capability and organizational learning process, according to the sector in which the firm operates.