Sa’lebî tefsiri özelinde Hz. Peygamber’in son üç yılıyla ilgili rivâyetlerin tespiti ve değerlendirilmesi

Abstract

Hz. Peygamber (s.a.v), peygamber olduktan sonraki hayatını vahiy bağlantılı olarak yaşamıştır. Dolayısıyla onun hayatını en iyi anlatan kaynağın Kur‘ân olduğu söylenebilir. Hz. Peygamber’in vefatından sonra onun hayatını sonraki nesillere aktarmak için geliştirilen ve süreç içinde sürekli kendini yenileyen siyer yazıcılığı, başlangıcından itibaren farklı süreçlerden geçmiştir. Hz. Peygamber’in (s.a.v) hayatı ile ilgili farklı dönemlerde yazıya geçen rivâyetler bu süreci göstermektedir. Hz. Peygamber’in (s.a.v) hayatının son üç yılında geçen olaylar, hayatındaki önemli noktaları göstermiştir. Bu sürecin sonrası da Müslümanların hayatını etkilemiştir. el-Keşf ve’l-Beyân‘an Tefsîri’l-Kur‘ân eserin müellifi Sa’lebî’nin yaşadığı dönem de bu süreç ile ilgili farklı yansımalar görülmüştür. Dolayısıyla, bu Tefsîrde Hz. Peygamber’in (s.a.v) hayatının son üç yılında geçen olaylar üzerinde durulmuştur. Söz konusu süreç içerisinde geçen olaylar ele alınmıştır ve olaylar ile ilgili tespit edilen rivâyetlerde detaylara değinilmiştir. Bu rivâyetler ilk siyer kaynaklarında mevcut rivâyetlerle mukayese edilmiştir. Rivâyetler arasında farklılıklar kayıt edilmiştir. Binaen aleyh o dönemin etkileri yazarın kullandığı rivâyetlerde görülmüştür.

The Prophet (pbuh) lived his life after becoming a prophet in connection with revelation. Therefore, it can be said that the source that best describes his life is the Qur'an. The sirah writing, which was developed to transfer his life to the next generations after the death of the Prophet and constantly renews itself in the process, has gone through different processes since its beginning. The narrations written in different periods about the life of the Prophet (pbuh) show this process. The events that took place in the last three years of the life of the Prophet (pbuh) showed the important points in his life. After this process, it affected the lives of Muslims. Al-Keşf ve'l-Beyân'an Tefsîri'l-Kur'an had different reflections on this process in the period when Sa’lebî lived. Therefore, in this tafsir, the events that took place in the last three years of the life of the Prophet (pbuh) are emphasized. The events that took place during the said process were discussed and the details were mentioned in the narrations determined about the events. These narrations were compared with the existing narrations in the first siyer sources. Differences were noted between the narrations. Consequently, the effects of that period were seen in the narrations used by the author.