Zeynep Biyişeva’nın şiirleri üzerine bir dil incelemesi

Abstract

Bu çalışmada Başkurt edebiyatına verdiği katkılarıyla bilinen yazar Zeynep Biyişeva’nın şiirleri üzerine bir dil ve üslup incelemesi yapılmıştır. Çalışmamızın giriş bölümünde Başkurtlar, Başkurdistan ve 20. yüzyıl Başkurt edebiyatına ait bilgiler verilmiştir. Zeynep Biyişeva’nın hayatı, edebî kişiliği hakkında malumatlar verildikten sonra şiirlerine değinilmiştir. Özellikle resmî siyasetin kullanılan dil üzerindeki baskısının açıkça görülmesi nedeniyle yer yer sosyolengüistik ilkelerden de yararlanılmıştır. Üslup incelemesi için edebî kuramlardan yararlanılarak Rus yapısalcılığı ve Marksist eleştirel ilkelerin bu şiirlerdeki yansımaları tespit edilmiştir. Çalışmamızın birinci bölümü, şiirlerin transkripsiyonu ve Türkiye Türkçesine aktarımı oluşturmaktadır. Çalışmamızın ikinci bölümünde Sovyet şiirinde üslup ve teknik, 1950-1980’li yıllar arasında Sovyet ve Başkurt şiirinin genel görünümü, Zeynep Biyişeva şiirlerine dair yorumlar, Zeynep Biyişeva şiirlerinde üslup ve Biyişeva’nın şiirlerinin kuramsal görünüşü üzerine çalışılmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde Zeynep Biyişeva şiirleri sözlüğü, edebî sözlükte olmayan diyalektik sözler, edebî sözlükte ve diyalektik sözlükte olmayan sözler, Rusça ve Başkurtça sözler, halk kültürüne ait sözler üzerine çalışılmıştır. Çalışmamızın son bölümünde eserde geçen kelimelerin anlamları verilerek sözlük oluşturulmuştur. Daha sonrasında ise sonuç ve değerlendirme yapılarak çalışmamız sonuçlanmıştır.

İn this study, information about those who contributed to bashkir education, a language and style analysis was made on zeynep biyisheva’s poems. Study introduction bashkirs, bashkortostan and 20th century bashkirdistan information is given. After giving information about zeynep biyisheva’s life and literature, her poems are mentioned. Sociolinguistic principles have also been used in places, especially due to the obvious pressure of official politics on the language used. The reflections of these views from the russian structuralism and marxist regions were determined by using the literary theory for the analysis of the style. Our first part is the transcription of the poems and the perspective of turkey’s working system. İn the second part of our study, style and technique in soviet poetry, the general view of soviet and bashkir poetry between the 1950s and 1980s, comments on zeynep biysheva's poems, style in zeynep biysheva's poems and the theoretical view of biysheva's poems were studied. Deciphering the style of the poems of zeynep biysheva and the theoretical view of biysheva. İn the third part of our study, the dictionary of zeynep biysheva poems, dialectical words that are not in the literary dictionary, words that are note in the literary dictionary and dialectical dictionary, russian and bashkir words, words belonging to folk culture were studied. İn the last part of our study, a dictionary was created by giving the meanings of the words mentioned in the work. After that, our study was concluded by making a conclusion and evaluation.