İlkokul eğitiminde dijital vatandaşlıkla ilgili yapılan çalışmaların meta sentez yoluyla incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilkokul eğitiminde dijital vatandaşlıkla ilgili 14 adet makale, 4 adet yüksek lisans tezi, 2 adet doktora tezi olmak üzere toplam 20 çalışma belirlenen ölçütler doğrultusunda incelenmiştir. Bu çalışmalardan elde edilen verilerin meta-sentez yöntemi ile ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmaya dâhil edilecek çalışmalar için belirlenen kriterler; YÖK veri tabanından, ULAKBİM, Google Scholar, ERIC ve SSCI veri tabanlarından “dijital vatandaşlık, dijital etik, dijital iletişim, dijital okuryazarlık, dijital erişim, dijital ticaret, dijital hak ve sorumluluklar, dijital hukuk / dijital kanun, dijital gizlilik ve güvenlik ve dijital sağlık” anahtar kelimelerini içeren, dijital vatandaşlık ya da alt boyutlarını ilkokul eğitiminde inceleyen, tam metnine ulaşılan Türkçe yayınlanmış çalışmalardır. Araştırma amacına uygun olarak çalışmaların özet, yöntem, bulgular, sonuç ve öneri kısımları derinlemesine incelenmiştir. Verilerin analiz edilmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre makale çalışmalarının en fazla 2018 ve 2022 yılında, tez çalışmalarının ise en fazla 2022 yılında yayınlandığı, çalışmalarda tercih edilen araştırma yönteminin ağırlıklı olarak nitel araştırma yöntemi olduğu, örneklem seçim türlerinden en çok amaçsal örnekleme ve kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanıldığı, veri toplama aracı olarak doküman incelemenin yoğunlukta olduğu, veri analiz yöntemlerine bakıldığında içerik analizinin tercih edildiği sonuçlarına ulaşılmıştır. İncelenen çalışmaların sonuçları değerlendirildiğinde; İlkokul Programlarının dijital vatandaşlık ve alt boyutları yönünden düzensiz dağılım gösterdiği ve yeterli düzeyde olmadığı, sınıf öğretmeni ve öğretmen adaylarının çoğunluğunun dijital vatandaşlık ve alt boyutları hakkında yeterli bilgi sahibi olmadıkları bununla birlikte ilkokul eğitiminde dijital vatandaşlık eğitimi konusunun oldukça önemli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

İn this research, a total of 20 studies, including 14 articles, 4 master's theses, 2 doctorate theses, on digital citizenship in primary school education were examined in accordance with the determined criteria. İt is aimed to present the data obtained from these studies with the meta-synthesis method. The criteria determined for the studies to be included in the research; From YÖK database, ULAKBİM, Google Scholar, ERİC and SSCİ databases "digital citizenship, digital ethics, digital communication, digital literacy, digital access, digital commerce, digital rights and responsibilities, digital law / digital law, digital privacy and security and digital These are studies published in Turkish that include the keywords “health”, examine digital citizenship or its sub-dimensions in primary school education, and reach the full text. İn accordance with the purpose of the research, the summary, method, findings and conclusions of the studies were examined in depth. Content analysis was used to analyze the data. According to the findings, it was determined that the most of the articles were published in 2018 and 2022, the thesis studies were published in 2022 at the most, the preferred research method in the studies was mainly qualitative research method, the most used sampling method among the sample selection types was purposeful sampling and easily accessible case sampling. As a tool, it was concluded that document analysis was intense and content analysis was preferred when looking at data analysis methods. When the results of the studies examined are evaluated; İt has been concluded that the primary school programs are not sufficiently distributed in terms of digital citizenship and its sub-dimensions, that the majority of primary school teachers and teacher candidates do not have enough information about digital citizenship and its sub-dimensions, however, the subject of digital citizenship education in primary school education is very important.